ผมเป็นแอดมินและนักเขียนของ Legardy แพลตฟอร์มที่รวมทนายจากทั่วประเทศ และจากที่เห็นในกระทู้ของเรา มีคนถามเรื่อง วันหยุดพักผ่อนประจำปี กันเยอะมาก บางคนทำงานมาหลายปีแต่ไม่เคยได้หยุดเลย บางคนถูกนายจ้างบังคับให้ใช้วันหยุดตามใจนายจ้างโดยไม่มีสิทธิเลือกเอง หรือที่หนักกว่านั้นคือ ลาออกแล้วยังไม่ได้ค่าชดเชยวันหยุดที่ไม่ได้ใช้ แบบนี้ผิดกฎหมายไหม?

ขอพูดให้ชัดตั้งแต่บรรทัดนี้เลย วันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นสิทธิของลูกจ้าง ไม่ใช่ของขวัญจากนายจ้าง และมีกฎหมายกำหนดไว้อย่างชัดเจนว่า ลูกจ้างทุกคนต้องได้รับวันหยุดพักผ่อน ถ้าทำงานครบปี!

แต่ก็ต้องเข้าใจด้วยว่า นายจ้างไม่ได้ให้หยุดกันง่าย ๆ มีเงื่อนไขกำหนดทั้งเรื่อง จำนวนวัน การสะสมวันหยุด และค่าจ้างในวันหยุด ซึ่งถ้าลูกจ้างไม่รู้สิทธิของตัวเอง อาจถูกนายจ้างเอาเปรียบโดยไม่รู้ตัว

ในบทความนี้ ผมจะพาคุณไปดูแบบละเอียดว่า

• วันหยุดพักผ่อนประจำปี กฎหมายแรงงาน 2025 กำหนดไว้ยังไง?
• ขอวันหยุดยังไงให้ผ่านง่าย? นายจ้างสามารถปฏิเสธได้หรือไม่?
• ลาออกแล้ว วันหยุดที่ไม่ได้ใช้ต้องได้เงินคืนไหม?
• นายจ้างบังคับให้หยุดวันไหนก็ได้จริงหรือเปล่า?
• ถ้าไม่ได้วันหยุดพักผ่อน จะร้องเรียนที่ไหน?

วันหยุดพักผ่อนประจำปีคืออะไร? ลูกจ้างทุกคนมีสิทธิหยุดได้จริงหรือ?

วันหยุดพักผ่อนประจำปีไม่ใช่สิทธิที่ต้องขอ แต่เป็นสิทธิที่กฎหมายให้มาแต่แรก! ถ้าคุณทำงานครบปี คุณต้องได้วันหยุดพักผ่อนประจำปีอย่างน้อย 6 วัน ตามกฎหมายแรงงาน แต่ก็มีหลายบริษัทที่ให้มากกว่านี้ โดยเฉพาะงานราชการ หรือบริษัทที่ให้สวัสดิการดี ๆ บางที่ให้ถึง 10-15 วัน

แต่ปัญหาคือ ลูกจ้างบางคนไม่รู้ว่านี่คือสิทธิของตัวเอง ทำให้บางบริษัทอ้างว่า “ไม่มีวันหยุดพักผ่อนนะ” หรือ “ที่นี่ไม่มีนโยบายให้หยุด” แบบนี้ผิดกฎหมายเต็ม ๆ

📌 แล้วลูกจ้างทุกคนมีสิทธิหยุดพักผ่อนประจำปีจริงไหม?

ตอบ: ไม่ใช่ทุกคน ที่จะได้สิทธิวันหยุดพักผ่อนตั้งแต่วันแรกที่เริ่มงาน เพราะกฎหมายกำหนดว่า ต้องทำงานครบ 1 ปี ถึงจะได้วันหยุดพักผ่อนประจำปี

แล้วคนที่ทำงานยังไม่ครบปีล่ะ?
ตรงนี้เป็นประเด็นที่หลายคนสงสัยมาก เพราะบางที่ให้หยุดก่อนครบปีได้ แต่นั่นเป็นสิทธิที่นายจ้าง "ให้เพิ่ม" ไม่ใช่สิทธิที่กฎหมายกำหนด ถ้านายจ้างให้ ก็ถือว่าโชคดีไป แต่ถ้าไม่ให้ก็ไม่มีสิทธิเรียกร้อง

📌 อ้างอิงกฎหมายแรงงาน
มาตรา 30 ของ พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 บอกไว้ชัดเจนว่า ลูกจ้างที่ทำงานติดต่อกันครบหนึ่งปี มีสิทธิหยุดพักผ่อนประจำปี ไม่น้อยกว่าหกวันทำงานต่อปี และนายจ้างสามารถกำหนดวันหยุดเอง หรือให้ลูกจ้างเลือกวันหยุดได้ตามตกลง

📌 ถ้าบริษัทไม่ให้วันหยุดพักผ่อน จะผิดกฎหมายไหม?
ผิดเต็ม ๆ! เพราะตามมาตรา 30 นายจ้างต้องให้วันหยุดพักผ่อนประจำปีตามที่กฎหมายกำหนด ถ้าไม่ให้ ถือว่าฝ่าฝืนกฎหมายแรงงาน มีโทษปรับหรือถูกฟ้องร้องได้

📍 สถานการณ์ A: นายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน อ้างว่า “ที่นี่ไม่มีนโยบายให้หยุด”

คุณเอกทำงานครบ 2 ปีแล้ว ไม่เคยหยุดพักผ่อนเลยสักวัน วันหนึ่งเอกไปถามหัวหน้าว่า “ผมขอใช้วันหยุดพักผ่อนประจำปีได้ไหม?” หัวหน้าตอบว่า “ที่นี่ไม่มีวันหยุดพักผ่อนนะ อยู่ที่นโยบายบริษัท”

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• หัวหน้าผิดเต็ม ๆ เพราะ วันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิที่กฎหมายให้ ไม่ใช่นโยบายของบริษัท
• บริษัทต้องให้วันหยุดอย่างน้อย 6 วันต่อปี ถ้าไม่ให้ เอกสามารถร้องเรียนที่กรมแรงงานได้

📍 สถานการณ์ B: ทำงานยังไม่ครบปี แต่ขอหยุดพักผ่อนล่วงหน้าได้ไหม?

คุณบีเพิ่งทำงานได้ 8 เดือน ต้องการขอหยุดพักผ่อน 3 วันเพื่อกลับบ้านต่างจังหวัด แต่บริษัทบอกว่า “ยังไม่ครบปี ขอหยุดไม่ได้”

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• นายจ้างมีสิทธิไม่ให้วันหยุดพักผ่อนในกรณีนี้ เพราะกฎหมายกำหนดให้ได้สิทธิเมื่อทำงานครบ 1 ปี
• แต่ถ้านายจ้างใจดี อนุญาตให้หยุดก่อนครบปี ก็ถือว่าเป็นสิทธิที่บริษัทมอบให้เพิ่มเติม

📌 ถ้าคุณสงสัยว่านายจ้างทำผิดกฎหมายหรือเปล่า?

• ถ้านายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อนประจำปีเลย ผิดกฎหมาย 100%
• ถ้าทำงานไม่ครบปี แล้วนายจ้างไม่ให้หยุด ไม่ผิด
• ถ้านายจ้างบังคับให้ใช้วันหยุดตามใจตัวเอง มีสิทธิทำได้ แต่ต้องคุยตกลงกันก่อน

📌 ต้องการปรึกษาทนายเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อน? Legardy มีทนายแรงงานพร้อมให้คำแนะนำ

วันหยุดพักผ่อนประจำปีกฎหมายแรงงาน 2025 กำหนดกี่วัน? นายจ้างมีสิทธิกำหนดเองได้แค่ไหน?

วันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นสิทธิที่นายจ้างต้องให้ ไม่ใช่เรื่องของนโยบายบริษัท

เรื่องของวันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นสิ่งที่ลูกจ้างหลายคนยังเข้าใจผิดอยู่มาก บางคนคิดว่าขึ้นอยู่กับความใจดีของนายจ้าง บางคนเชื่อว่านายจ้างจะให้กี่วันก็ได้ตามนโยบายของบริษัท แต่ความจริงแล้ว กฎหมายกำหนดเอาไว้ชัดเจนว่านายจ้างไม่มีสิทธิให้ต่ำกว่าที่กฎหมายกำหนด

ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 30 กำหนดว่า ลูกจ้างที่ทำงานครบหนึ่งปีมีสิทธิได้รับวันหยุดพักผ่อนประจำปีไม่น้อยกว่า 6 วัน หมายความว่าไม่ว่านายจ้างจะมีนโยบายอย่างไร จะเป็นบริษัทขนาดเล็ก กลาง หรือใหญ่ ก็ต้องให้วันหยุดไม่น้อยกว่านี้ ถ้าน้อยกว่าถือว่า ผิดกฎหมาย

ทำงานไม่ครบปี นายจ้างให้หยุดได้หรือไม่?

แม้ว่ากฎหมายจะกำหนดว่าวันหยุดพักผ่อนประจำปีต้องได้ก็ต่อเมื่อทำงานครบ 1 ปี แต่ในหลายบริษัทก็มักมีนโยบายอนุญาตให้ลูกจ้างใช้วันหยุดได้ก่อนถึงกำหนด ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งที่ทำได้ ตราบใดที่นายจ้างกับลูกจ้างตกลงกันแล้ว แต่นี่เป็นสิทธิที่ "นายจ้างให้เพิ่ม" ไม่ใช่สิทธิที่ลูกจ้างเรียกร้องได้

ในบางบริษัทอาจใช้ระบบคำนวณวันหยุดแบบ "เฉลี่ยตามสัดส่วน" เช่น ถ้าทำงานมา 6 เดือน อาจให้สิทธิวันหยุดพักผ่อน 3 วัน หรือถ้าทำงานมา 9 เดือน อาจให้สิทธิวันหยุด 4 วัน ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละที่

แต่ถ้านายจ้างเลือกที่จะไม่ให้วันหยุดพักผ่อนจนกว่าลูกจ้างจะทำงานครบปี นั่นก็ไม่ถือว่าผิดกฎหมาย เพราะกฎหมายกำหนดให้วันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของลูกจ้างที่ทำงาน "ครบหนึ่งปี" เท่านั้น

วันหยุดพักผ่อนประจำปี 6 วันนี้ นายจ้างกำหนดให้เมื่อไหร่ก็ได้จริงหรือ?

แม้ว่านายจ้างจะมีอำนาจในการกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้ลูกจ้างได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่านายจ้างจะบังคับให้ลูกจ้างหยุดตามที่ตนเองต้องการโดยไม่ฟังเสียงลูกจ้างเลย กฎหมายระบุว่า นายจ้างและลูกจ้างต้องตกลงกันว่าจะใช้วันหยุดพักผ่อนเมื่อไหร่

บางบริษัทเลือกใช้วิธีบังคับให้ลูกจ้างหยุดพร้อมกันทั้งหมด เช่น โรงงานอุตสาหกรรมที่ปิดโรงงานช่วงสงกรานต์หรือปีใหม่ ซึ่งเป็นแนวปฏิบัติที่ใช้กันทั่วไป แต่หากเป็นบริษัททั่วไปที่ไม่มีความจำเป็นต้องหยุดพร้อมกัน นายจ้างก็ควรเปิดโอกาสให้ลูกจ้างเลือกวันหยุดเองได้ตามความเหมาะสม

หากนายจ้างกำหนดวันหยุดพักผ่อนเองโดยไม่เปิดโอกาสให้ลูกจ้างมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ และไม่มีเหตุผลสมควร เช่น อ้างว่าบริษัทมีนโยบายให้หยุดพักผ่อนเฉพาะช่วงโลว์ซีซั่น โดยไม่คำนึงถึงความต้องการของลูกจ้าง แบบนี้อาจเข้าข่ายเป็นการเอาเปรียบลูกจ้าง ซึ่งในบางกรณีอาจนำไปสู่ข้อพิพาทแรงงานได้

บริษัทที่ให้วันหยุดมากกว่ากฎหมายกำหนด มีข้อดีข้อเสียอย่างไร?

แม้ว่ากฎหมายกำหนดให้วันหยุดพักผ่อนประจำปีต้องไม่น้อยกว่า 6 วัน แต่นายจ้างสามารถให้มากกว่านั้นได้ ซึ่งในหลายบริษัทที่มีสวัสดิการดีมักกำหนดวันหยุดพักผ่อนไว้ที่ 10-15 วัน หรือมากกว่านั้น โดยเฉพาะบริษัทข้ามชาติ หรือองค์กรที่ให้ความสำคัญกับ Work-Life Balance

ข้อดีของการให้วันหยุดมากกว่าที่กฎหมายกำหนดคือ

1. ทำให้พนักงานมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ลดความเครียด และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
2. เป็นแรงจูงใจให้พนักงานอยู่กับองค์กรในระยะยาว
3. ทำให้บริษัทมีภาพลักษณ์ที่ดี สามารถดึงดูดคนเก่งเข้ามาร่วมงานได้ง่ายขึ้น

อย่างไรก็ตาม ในบางบริษัทที่ให้วันหยุดมากกว่า 6 วัน อาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม เช่น ห้ามสะสมวันหยุดไปใช้ในปีถัดไป หรือบังคับให้ใช้วันหยุดตามช่วงเวลาที่บริษัทกำหนด หากลูกจ้างไม่ใช้วันหยุดภายในปีนั้น วันหยุดอาจถูกตัดทิ้งไปเลย ซึ่งในกรณีนี้ลูกจ้างต้องตรวจสอบเงื่อนไขของบริษัทให้ดี ว่ามีข้อกำหนดใดที่อาจทำให้ตนเองเสียเปรียบหรือไม่

สถานการณ์ A: นายจ้างให้วันหยุดไม่ครบ 6 วัน บอกว่าเป็นนโยบายบริษัท

คุณเอกทำงานที่บริษัทแห่งหนึ่งมา 2 ปีแล้ว แต่บริษัทให้วันหยุดพักผ่อนแค่ 4 วันต่อปี เมื่อเอกถามฝ่ายบุคคลว่าทำไมถึงไม่ได้วันหยุด 6 วันตามที่กฎหมายกำหนด ฝ่ายบุคคลตอบกลับมาว่า "บริษัทเรามีนโยบายให้แค่ 4 วัน"

ในกรณีนี้ บริษัทของเอกทำผิดกฎหมายแรงงานชัดเจน เพราะกฎหมายกำหนดไว้ว่าลูกจ้างต้องได้วันหยุดพักผ่อนอย่างน้อย 6 วัน หากบริษัทให้ต่ำกว่านั้นถือว่าฝ่าฝืนกฎหมาย และลูกจ้างมีสิทธิร้องเรียนต่อกรมแรงงานเพื่อขอให้มีการบังคับใช้สิทธิตามกฎหมาย

สถานการณ์ B: นายจ้างให้วันหยุดพักผ่อน 10 วัน แต่บังคับให้ใช้ตามที่บริษัทกำหนด

คุณบีทำงานที่บริษัทที่ให้วันหยุดพักผ่อน 10 วันต่อปี ซึ่งมากกว่าที่กฎหมายกำหนด แต่บริษัทมีกฎว่า "ต้องใช้วันหยุดให้หมดภายในปีเดียว ถ้าไม่ใช้จะถูกตัดทิ้ง"

กรณีนี้ นายจ้างมีสิทธิออกนโยบายแบบนี้ได้หรือไม่? คำตอบคือ ถ้าวันหยุด 6 วันที่เป็นสิทธิขั้นต่ำตามกฎหมายยังสามารถสะสมได้ นั่นหมายความว่านายจ้างทำถูกต้อง แต่ถ้านายจ้างกำหนดว่าวันหยุด 6 วันนี้ก็ต้องใช้ภายในปีเดียว และไม่สามารถสะสมไปใช้ในปีถัดไปได้ แบบนี้ถือว่าผิดกฎหมาย เพราะกฎหมายไม่ได้ระบุว่าลูกจ้างต้องใช้วันหยุดให้หมดภายในปีเดียว

ถ้านายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อนประจำปี จะทำอย่างไร?

หากลูกจ้างทำงานครบปีแล้วแต่นายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน หรือให้วันหยุดน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนด ลูกจ้างสามารถแจ้งเรื่องร้องเรียนไปยังกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานได้

หากตรวจสอบแล้วพบว่านายจ้างฝ่าฝืนกฎหมาย นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยให้ลูกจ้าง และอาจถูกลงโทษทางกฎหมาย

หากคุณต้องการคำแนะนำเพิ่มเติมเกี่ยวกับสิทธิวันหยุดพักผ่อนของคุณ ทนายจาก Legardy สามารถช่วยให้คำปรึกษาได้

ขอวันหยุดพักผ่อนยังไงให้ผ่านง่าย? ต้องแจ้งล่วงหน้ากี่วัน?

ขอวันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของลูกจ้าง แต่ขอไม่เป็น อาจไม่ได้หยุดจริง

หลายคนเข้าใจผิดว่าถ้าทำงานครบปีแล้ว สามารถหยุดพักผ่อนได้เลยทันทีโดยไม่ต้องแจ้งนายจ้าง แต่ในความเป็นจริง แม้จะเป็นสิทธิของลูกจ้าง นายจ้างก็ยังสามารถกำหนดเงื่อนไขเกี่ยวกับการใช้วันหยุดพักผ่อนได้ เช่น ต้องแจ้งล่วงหน้ากี่วัน ห้ามหยุดช่วงงานยุ่ง หรือห้ามหยุดพร้อมกันทั้งทีม

เรื่องพวกนี้อาจฟังดูยุ่งยาก แต่ถ้าคุณขอวันหยุดอย่างถูกต้อง มีเหตุผลดี และวางแผนให้รอบคอบ โอกาสที่นายจ้างจะอนุมัติก็สูงขึ้นมาก

ต้องแจ้งล่วงหน้ากี่วัน? กฎหมายกำหนดไว้หรือไม่?

กฎหมายไม่ได้ระบุว่าลูกจ้างต้องแจ้งวันหยุดล่วงหน้ากี่วัน แต่โดยทั่วไปแล้ว บริษัทส่วนใหญ่มักกำหนดให้แจ้งล่วงหน้า อย่างน้อย 7 - 14 วัน เพื่อให้บริษัทสามารถจัดตารางงานได้

บางบริษัทอาจมีข้อกำหนดพิเศษ เช่น

• ถ้าหยุดไม่เกิน 1-2 วัน อาจแจ้งล่วงหน้าแค่ 3-5 วันก็พอ
• ถ้าหยุดยาว 1 สัปดาห์ขึ้นไป อาจต้องแจ้งล่วงหน้าหลายเดือน
• ถ้าเป็นช่วงเทศกาล อาจต้องขอล่วงหน้านานกว่าปกติ เพราะมีคนขอหยุดเยอะ

แม้ว่ากฎหมายจะไม่ได้กำหนดระยะเวลาแจ้งล่วงหน้า แต่ถ้าลูกจ้างไม่แจ้งล่วงหน้าแล้วหยุดเอง นายจ้างสามารถปฏิเสธการให้หยุดได้ เพราะถือว่าทำให้การบริหารงานมีปัญหา

จะขอวันหยุดพักผ่อนยังไงให้ผ่านง่าย?

1. วางแผนล่วงหน้า
ถ้ารู้ว่าต้องการหยุด ให้วางแผนตั้งแต่เนิ่น ๆ โดยดูว่างานที่รับผิดชอบอยู่มีช่วงที่ยุ่งมากหรือน้อย เช่น ถ้าบริษัทมีงานสำคัญทุกปลายเดือน การขอหยุดปลายเดือนก็อาจถูกปฏิเสธได้ง่าย ควรเลือกขอช่วงที่งานไม่หนัก

2. แจ้งล่วงหน้าตามนโยบายบริษัท
ตรวจสอบว่าบริษัทกำหนดให้แจ้งวันหยุดพักผ่อนล่วงหน้ากี่วัน และทำตามเงื่อนไขให้ถูกต้อง เช่น ถ้ากำหนดให้แจ้งล่วงหน้า 14 วัน แต่คุณไปแจ้งก่อน 3 วัน โอกาสที่หัวหน้าจะอนุมัติก็น้อยลง

3. ให้เหตุผลที่ดีและสมเหตุสมผล
ถ้าต้องการขอหยุดยาว ควรมีเหตุผลที่ชัดเจน เช่น ไปเยี่ยมครอบครัว หรือ ไปพักผ่อนหลังจากโครงการใหญ่เสร็จสิ้น นายจ้างจะมองว่าคุณวางแผนการทำงานดี และให้ความสำคัญกับงานเช่นกัน

4. จัดการงานก่อนหยุดให้เรียบร้อย
ถ้ามีงานที่ต้องส่ง หรือมีงานค้าง ให้จัดการให้เรียบร้อยก่อนหยุด หรือวางแผนให้ชัดเจนว่าระหว่างที่คุณไม่อยู่ งานของคุณจะถูกดูแลโดยใคร การทำแบบนี้ช่วยให้หัวหน้ารู้สึกสบายใจมากขึ้น

5. หลีกเลี่ยงการขอหยุดในช่วงเวลาสำคัญ
ถ้าขอหยุดในช่วงที่บริษัทมีโปรเจคใหญ่ มีอีเวนต์สำคัญ หรือเป็นช่วงที่พนักงานคนอื่น ๆ ขอลาหยุดเยอะ โอกาสที่นายจ้างจะปฏิเสธก็สูงขึ้น

นายจ้างปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนได้หรือไม่?

แม้ว่าวันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นสิทธิของลูกจ้าง แต่นายจ้างมีสิทธิบริหารจัดการได้ ถ้าการขอหยุดของลูกจ้างส่งผลกระทบต่อบริษัท นายจ้างสามารถปฏิเสธได้

แต่สิ่งที่นายจ้าง ทำไม่ได้ คือ ปฏิเสธไม่ให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนเลยตลอดทั้งปี เพราะถือว่าผิดกฎหมาย ตามมาตรา 30 นายจ้างต้องให้ลูกจ้างได้ใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อนตามที่กฎหมายกำหนด

สถานการณ์ A: ขอวันหยุดล่วงหน้าแล้ว แต่หัวหน้าไม่อนุมัติสักที

คุณเอกต้องการขอหยุดพักผ่อนประจำปีเพื่อไปต่างจังหวัดกับครอบครัว เขาแจ้งขอลาหยุดล่วงหน้า 15 วัน ตามที่บริษัทกำหนด แต่นายจ้างเงียบ ไม่มีการอนุมัติหรือปฏิเสธ จนใกล้ถึงวันหยุดเอกจึงไปทวงถาม คำตอบที่ได้รับคือ "ช่วงนี้งานยุ่ง ยังอนุมัติไม่ได้"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ถ้าเอกแจ้งขอลาหยุดล่วงหน้าอย่างถูกต้อง และเป็นวันหยุดพักผ่อนตามสิทธิของเขา นายจ้าง ไม่มีสิทธิไม่อนุมัติแบบไม่มีเหตุผล
• ถ้าการปฏิเสธไม่เป็นธรรม ลูกจ้างสามารถยื่นเรื่องร้องเรียนได้ เพราะถือว่าถูกละเมิดสิทธิ

สถานการณ์ B: นายจ้างบอกว่า "ขอวันหยุดไม่ได้ เพราะคนอื่นขอไปหมดแล้ว"

คุณบีทำงานมาครบปีและมีวันหยุดพักผ่อนสะสม 10 วัน เธอต้องการใช้วันหยุดพักผ่อน 5 วันในช่วงเทศกาล แต่บริษัทแจ้งว่า "ให้หยุดไม่ได้ เพราะมีคนขอหยุดไปหมดแล้ว"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• นายจ้างมีสิทธิจำกัดจำนวนคนที่สามารถหยุดได้ในช่วงเวลาเดียวกัน แต่ต้องให้โอกาสลูกจ้างได้ใช้สิทธิวันหยุดภายในปีเดียวกัน
• ถ้าหากสุดท้ายแล้วบริษัทไม่ได้ให้วันหยุดพักผ่อนเลย ลูกจ้างสามารถเรียกร้องค่าชดเชยแทนวันหยุดได้

ถ้าถูกปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนโดยไม่เป็นธรรม ควรทำอย่างไร?

ถ้าคุณขอหยุดตามกฎ แจ้งล่วงหน้าอย่างถูกต้อง แต่ถูกปฏิเสธแบบไม่มีเหตุผลสมควร คุณสามารถใช้สิทธิร้องเรียนได้

เริ่มจากการแจ้งฝ่ายบุคคลเพื่อขอคำอธิบาย ถ้าไม่ได้รับคำตอบที่ชัดเจน และนายจ้างยังคงปฏิเสธโดยไม่ให้เหตุผลที่สมควร ลูกจ้างสามารถแจ้งเรื่องกับ กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน ได้

ถ้านายจ้างไม่ให้วันหยุดจนถึงสิ้นปี และทำให้วันหยุดของลูกจ้างสูญเปล่า นายจ้างอาจต้องจ่ายค่าชดเชยแทนวันหยุดที่ไม่ได้ใช้

ถ้าคุณต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับสิทธิวันหยุดพักผ่อนของคุณ ทนายจาก Legardy สามารถช่วยให้คำปรึกษาได้

วันหยุดพักผ่อนตรงกับวันหยุดนักขัตฤกษ์ ต้องนับเพิ่มหรือไม่?

วันหยุดพักผ่อนชนวันหยุดนักขัตฤกษ์ เป็นโชคดีหรือลูกจ้างเสียสิทธิ?

เรื่องนี้เป็นประเด็นที่ลูกจ้างหลายคนกังวลมาก เพราะบางคนวางแผนหยุดพักผ่อนล่วงหน้า แต่ดันไปตรงกับวันหยุดนักขัตฤกษ์โดยไม่ได้ตั้งใจ คำถามที่เกิดขึ้นคือ "แบบนี้จะเสียสิทธิวันหยุดพักผ่อนไปฟรี ๆ หรือไม่?" หรือ "นายจ้างต้องให้หยุดชดเชยอีกวันหรือเปล่า?"

ในกฎหมายแรงงานไทย ไม่มีข้อบังคับที่ระบุชัดเจนว่า หากวันหยุดพักผ่อนไปตรงกับวันหยุดนักขัตฤกษ์ นายจ้างต้องให้วันหยุดเพิ่ม แต่ต้องแยกแยะให้ดีระหว่าง วันหยุดพักผ่อนประจำปี (ที่ลูกจ้างมีสิทธิเลือก) กับวันหยุดนักขัตฤกษ์ (ที่นายจ้างเป็นผู้กำหนด)

วันหยุดพักผ่อนกับวันหยุดนักขัตฤกษ์ ต่างกันอย่างไร?

วันหยุดพักผ่อนประจำปี เป็นสิทธิของลูกจ้างที่ใช้เมื่อไหร่ก็ได้ภายใต้เงื่อนไขของนายจ้าง ลูกจ้างสามารถเลือกวันหยุดได้ตามความต้องการ เช่น หยุดพักร้อน หยุดไปเที่ยว หยุดไปดูแลครอบครัว

วันหยุดนักขัตฤกษ์ เป็นวันหยุดที่กฎหมายกำหนดให้นายจ้างต้องให้หยุดตามปฏิทิน เช่น วันขึ้นปีใหม่ วันสงกรานต์ วันแรงงาน ฯลฯ นายจ้างเป็นผู้กำหนดวัน และทุกคนในบริษัทต้องหยุดพร้อมกัน

ถ้าลูกจ้างลาหยุดพักผ่อน แต่วันนั้นเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ด้วย จะได้วันหยุดเพิ่มหรือไม่?

ตามปกติแล้ว ลูกจ้างจะไม่เสียสิทธิวันหยุดพักผ่อนหากวันนั้นเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ เพราะกฎหมายกำหนดให้นายจ้างต้องให้วันหยุดนักขัตฤกษ์อยู่แล้ว หากวันนั้นเป็นวันหยุดของบริษัท การหยุดจะถือว่าเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์แทน และลูกจ้างยังคงเหลือสิทธิวันหยุดพักผ่อนตามปกติ

ตัวอย่างเช่น

• คุณเอกขอหยุดพักผ่อนวันที่ 5 ธันวาคม ซึ่งเป็น วันพ่อแห่งชาติ (นักขัตฤกษ์)
• วันที่ 5 ธันวาคม บริษัทหยุดงานให้อยู่แล้ว
• แบบนี้ วันหยุดพักผ่อนของเอกจะ ยังคงอยู่ครบ ไม่ถูกหักออกจากสิทธิวันหยุดพักผ่อนประจำปี

แต่บางบริษัทอาจมีนโยบายว่า ถ้าลูกจ้างขอหยุดพักผ่อนแล้วไปตรงกับวันหยุดนักขัตฤกษ์ บริษัทจะไม่นับวันหยุดนักขัตฤกษ์นั้น และจะถือว่าลูกจ้างใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อนอยู่ดี ตรงนี้เป็นสิ่งที่นายจ้างสามารถกำหนดเองได้ ถ้าไม่มีข้อตกลงที่ชัดเจน ลูกจ้างอาจเสียวันหยุดพักผ่อนไปฟรี ๆ ได้

ถ้านายจ้างกำหนดให้วันหยุดนักขัตฤกษ์เป็นวันหยุดพักผ่อนของลูกจ้างได้หรือไม่?

บางบริษัทใช้วิธี "รวมวันหยุดพักผ่อนกับวันหยุดนักขัตฤกษ์" โดยให้พนักงานใช้วันหยุดพักผ่อนประจำปีในช่วงวันหยุดนักขัตฤกษ์ไปเลย เช่น

• บริษัทกำหนดให้ลูกจ้างหยุดพักผ่อนประจำปีในช่วงเทศกาลสงกรานต์ทั้งหมด
• ลูกจ้างถูกบังคับให้ใช้วันหยุดพักผ่อนร่วมกับวันหยุดนักขัตฤกษ์

แบบนี้ถือว่า ไม่ถูกต้องทางกฎหมาย เพราะวันหยุดนักขัตฤกษ์เป็นสิทธิที่นายจ้างต้องให้ แยกจากวันหยุดพักผ่อนประจำปี หากนายจ้างบังคับให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนในวันนักขัตฤกษ์เพื่อประหยัดวันหยุด แบบนี้ลูกจ้างสามารถร้องเรียนได้

สถานการณ์ A: หยุดพักผ่อนตรงวันหยุดนักขัตฤกษ์ นายจ้างไม่นับเพิ่ม

คุณบีลาหยุดพักผ่อนในวันที่ 13 เมษายน ซึ่งเป็นวันสงกรานต์ วันนั้นเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์อยู่แล้ว แต่เมื่อสิ้นปี นายจ้างแจ้งว่า วันหยุดพักผ่อนของบีถูกหักไป 1 วัน เพราะไปตรงกับวันสงกรานต์

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• กรณีนี้ นายจ้างผิด เพราะวันหยุดนักขัตฤกษ์เป็นสิทธิแยกจากวันหยุดพักผ่อน
• ลูกจ้างต้องยังคงมีวันหยุดพักผ่อนประจำปีครบตามที่กฎหมายกำหนด

สถานการณ์ B: นายจ้างบังคับให้วันหยุดนักขัตฤกษ์เป็นวันหยุดพักผ่อน

คุณเอกทำงานที่บริษัทแห่งหนึ่ง และบริษัทกำหนดว่า วันหยุดพักผ่อนต้องถูกใช้ไปกับวันหยุดปีใหม่และสงกรานต์ หมายความว่า แม้เอกจะอยากใช้วันหยุดพักผ่อนในช่วงอื่น แต่บริษัทก็ไม่อนุญาต

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• แบบนี้ถือว่า ผิดกฎหมาย เพราะนายจ้างไม่มีสิทธิใช้วันหยุดพักผ่อนของลูกจ้างแทนวันหยุดนักขัตฤกษ์
• ลูกจ้างมีสิทธิเลือกวันหยุดพักผ่อนของตัวเอง เว้นแต่จะตกลงกันไว้แต่แรก

ถ้าถูกบังคับให้ใช้วันหยุดนักขัตฤกษ์เป็นวันหยุดพักผ่อน ต้องทำอย่างไร?

หากนายจ้างพยายามใช้ช่องว่างทางกฎหมายโดยการทำให้วันหยุดนักขัตฤกษ์ถูกนับรวมเป็นวันหยุดพักผ่อน ลูกจ้างสามารถดำเนินการดังนี้

1. ตรวจสอบเงื่อนไขของบริษัท ว่านโยบายเกี่ยวกับวันหยุดระบุไว้อย่างไร ถ้ามีการเขียนไว้ชัดเจนในสัญญาจ้างหรือคู่มือพนักงาน ลูกจ้างควรยืนยันสิทธิของตนเอง
2. พูดคุยกับฝ่ายบุคคล แจ้งให้ทราบว่าการบังคับใช้วันหยุดพักผ่อนทับวันหยุดนักขัตฤกษ์ผิดกฎหมาย และขอให้มีการแก้ไข
3. หากไม่ได้รับการแก้ไข สามารถร้องเรียนที่กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานได้ เพราะการไม่ให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนตามสิทธิถือว่าผิดกฎหมาย
4. ปรึกษาทนายความเพื่อดำเนินการทางกฎหมาย หากนายจ้างยังฝ่าฝืน ลูกจ้างสามารถขอคำปรึกษาจากทนายความเพื่อยื่นเรื่องฟ้องร้อง

ถ้าคุณมีปัญหาเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนที่ไม่เป็นธรรม ทนายจาก Legardy สามารถช่วยคุณได้

ลาออกแล้วยังมีสิทธิได้รับค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้ไหม?

วันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้ หายไปเลยหรือได้เงินคืน?

นี่คือคำถามที่พนักงานหลายคนสงสัย โดยเฉพาะเวลาจะลาออกจากงาน “วันหยุดพักผ่อนที่ยังเหลืออยู่ นายจ้างต้องจ่ายคืนให้หรือไม่?”

บางบริษัทให้ลาออกไปเลยโดยไม่มีการจ่ายค่าชดเชยวันหยุด บางบริษัทให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนก่อนลาออกโดยไม่ต้องทำงานในช่วงสุดท้าย และบางที่ก็มีนโยบายให้แลกเป็นเงิน แต่สิ่งสำคัญที่ลูกจ้างต้องรู้คือ กฎหมายบังคับให้นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยในบางกรณี

กฎหมายพูดว่าอะไร? วันหยุดพักผ่อนต้องได้เงินคืนไหม?

ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 67 ระบุไว้ว่า เมื่อลูกจ้างออกจากงาน นายจ้างต้องจ่ายค่าจ้างและผลประโยชน์อื่น ๆ ภายใน 3 วัน นับจากวันที่ลูกจ้างออกจากงาน

วันหยุดพักผ่อนที่ลูกจ้างยังไม่ได้ใช้ ถือเป็นผลประโยชน์ที่ลูกจ้างมีสิทธิได้รับ ดังนั้นหากลาออกและยังมีวันหยุดพักผ่อนเหลืออยู่ นายจ้างต้องจ่ายเป็นเงินแทนวันหยุดที่ไม่ได้ใช้

คำนวณเงินค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนยังไง?

การคำนวณค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้ จะคิดตามค่าจ้างต่อวันของลูกจ้าง

สูตรการคำนวณค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้:
ค่าจ้างต่อวัน x จำนวนวันหยุดที่เหลือ

ตัวอย่างเช่น

• คุณเอกมีเงินเดือน 30,000 บาท และเหลือวันหยุดพักผ่อน 5 วัน
• ค่าจ้างต่อวันของเอก = 30,000 ÷ 30 = 1,000 บาท
• ค่าชดเชยที่นายจ้างต้องจ่าย = 1,000 x 5 = 5,000 บาท

นายจ้างต้องจ่ายเงินจำนวนนี้ให้เอกภายใน 3 วันหลังจากวันที่ลาออก ตามที่กฎหมายกำหนด

นายจ้างสามารถปฏิเสธการจ่ายค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนได้ไหม?

ในบางกรณี นายจ้างพยายามหาทางเลี่ยงการจ่ายค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้ เช่น

• อ้างว่าต้องใช้วันหยุดให้หมดก่อนลาออก ไม่จ่ายเป็นเงิน
• บังคับให้ใช้วันหยุดในช่วงแจ้งลาออก โดยไม่ให้ทำงานในช่วงนั้น
• ระบุในสัญญาจ้างว่า วันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้จะไม่สามารถแลกเป็นเงินได้

ในทุกกรณีเหล่านี้ ถ้าลูกจ้างมีสิทธิวันหยุดพักผ่อนเหลืออยู่ และลาออกโดยไม่ได้ใช้ กฎหมายบังคับให้นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยเป็นเงิน

หากนายจ้างปฏิเสธ ลูกจ้างสามารถ

• แจ้งกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เพื่อให้เจ้าหน้าที่ดำเนินการให้
• ฟ้องศาลแรงงาน เพื่อเรียกร้องสิทธิของตนเอง

สถานการณ์ A: นายจ้างอ้างว่า วันหยุดที่ไม่ได้ใช้ต้องถูกริบ ไม่จ่ายคืน

คุณบีทำงานมา 3 ปี และตัดสินใจลาออก เธอมีวันหยุดพักผ่อนสะสม 6 วัน แต่ฝ่ายบุคคลบอกว่า "บริษัทมีนโยบายว่าถ้าลาออกโดยไม่ใช้วันหยุดพักผ่อน จะไม่ได้ค่าชดเชย"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ผิดกฎหมายเต็ม ๆ เพราะวันหยุดพักผ่อนถือเป็นสิทธิของลูกจ้าง ถ้าไม่ได้ใช้ นายจ้างต้องจ่ายเป็นเงิน
• ลูกจ้างสามารถร้องเรียนกรมแรงงานเพื่อขอเงินชดเชยได้

สถานการณ์ B: นายจ้างบังคับให้ใช้วันหยุดก่อนลาออกแทนการจ่ายเงิน

คุณเอกมีวันหยุดพักผ่อนเหลืออยู่ 5 วัน และแจ้งลาออกล่วงหน้า 1 เดือน นายจ้างแจ้งว่า "ต้องใช้วันหยุด 5 วันก่อนลาออก ไม่สามารถขอเป็นเงินได้" และกำหนดให้เอกหยุดในช่วงสุดท้ายของการทำงาน

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• กรณีนี้ นายจ้างมีสิทธิให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนก่อนลาออก ถ้าตกลงกันได้
• แต่ถ้าลูกจ้างต้องการขอเป็นเงิน นายจ้างไม่สามารถบังคับให้ใช้วันหยุดแทนได้

นายจ้างไม่จ่ายค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อน ต้องทำยังไง?

หากนายจ้างปฏิเสธการจ่ายค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อน ลูกจ้างสามารถดำเนินการดังนี้

1. แจ้งฝ่ายบุคคลและขอเอกสารเป็นลายลักษณ์อักษร
ควรขอเอกสารหรืออีเมลจากฝ่ายบุคคลที่ระบุว่าบริษัทปฏิเสธการจ่ายค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อน เพื่อใช้เป็นหลักฐานในกรณีที่ต้องร้องเรียน

2. ติดต่อกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
สามารถยื่นคำร้องที่สำนักงานแรงงานจังหวัดหรือกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เพื่อให้เจ้าหน้าที่เข้าตรวจสอบและบังคับให้นายจ้างจ่ายค่าชดเชย

3. ฟ้องศาลแรงงาน
หากนายจ้างยังคงเพิกเฉย ลูกจ้างสามารถยื่นฟ้องต่อศาลแรงงานเพื่อเรียกร้องเงินค่าชดเชยได้

ถ้าคุณมีปัญหาเกี่ยวกับการเรียกร้องค่าชดเชยวันหยุดพักผ่อนที่ไม่ได้ใช้ ทนายจาก Legardy สามารถช่วยให้คำปรึกษาได้

นายจ้างสามารถบังคับให้หยุด หรือปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนได้หรือไม่?

วันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของลูกจ้าง แต่ใช่ว่านายจ้างจะไม่มีสิทธิอะไรเลย

หลายคนอาจเข้าใจว่าถ้าทำงานครบปีแล้ว สามารถหยุดพักผ่อนได้ตอนไหนก็ได้ตามใจตัวเอง ซึ่งความจริง กฎหมายให้สิทธิแก่นายจ้างในการบริหารจัดการวันหยุดพักผ่อนของลูกจ้างได้เช่นกัน

แม้ว่ากฎหมายแรงงานไทยระบุว่า ลูกจ้างมีสิทธิวันหยุดพักผ่อนประจำปี แต่นายจ้างก็มีอำนาจกำหนดนโยบายเกี่ยวกับวันหยุด เช่น

• ต้องแจ้งล่วงหน้ากี่วัน
• สามารถสะสมวันหยุดไปใช้ปีหน้าได้หรือไม่
• สามารถหยุดช่วงที่บริษัทต้องการให้หยุดได้หรือเปล่า

แต่ที่สำคัญคือ นายจ้างไม่มีสิทธิ "ริบ" วันหยุดพักผ่อน หรือบังคับไม่ให้ลูกจ้างใช้วันหยุดโดยไม่มีเหตุผลอันสมควร

นายจ้างสามารถบังคับให้ลูกจ้างหยุดพักผ่อนได้หรือไม่?

มีบางกรณีที่นายจ้างบังคับให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อน เช่น

• บริษัทต้องการลดต้นทุนช่วงที่งานน้อย
• ต้องการให้พนักงานหยุดพร้อมกันในช่วงเทศกาล
• มีเหตุจำเป็นที่ทำให้บริษัทต้องปิดกิจการชั่วคราว

กรณีเหล่านี้ กฎหมายไม่ได้ห้าม แต่นายจ้างต้องตกลงกับลูกจ้างก่อน ไม่สามารถบังคับให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนตามอำเภอใจ

หากบริษัทต้องการให้พนักงานหยุดพร้อมกัน เช่น ช่วงปีใหม่ หรือสงกรานต์ นายจ้างสามารถกำหนดวันหยุดไว้ล่วงหน้าได้ แต่ต้องแจ้งให้พนักงานทราบ และต้องเป็นข้อตกลงที่เป็นธรรม ไม่ใช่การใช้ช่องว่างของกฎหมายเพื่อให้ลูกจ้างเสียสิทธิ

นายจ้างมีสิทธิปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนของลูกจ้างหรือไม่?

แม้ว่ากฎหมายให้สิทธิวันหยุดพักผ่อนกับลูกจ้าง แต่นายจ้างสามารถปฏิเสธคำขอวันหยุดได้ หากมีเหตุผลสมควร เช่น

• ช่วงที่งานยุ่งมากและขาดพนักงานไม่ได้
• มีพนักงานหลายคนขอหยุดในช่วงเวลาเดียวกัน
• ลูกจ้างขอหยุดโดยไม่แจ้งล่วงหน้า หรือขอหยุดติดต่อกันเป็นเวลานานจนกระทบงาน

แต่สิ่งที่นายจ้างทำไม่ได้แน่นอน คือ การปฏิเสธวันหยุดของลูกจ้างตลอดทั้งปี เพราะหากลูกจ้างไม่ได้ใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อน นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยแทนวันหยุดที่ไม่ได้ใช้ ตามกฎหมาย

สถานการณ์ A: นายจ้างบอกว่า “ช่วงนี้งานยุ่งมาก หยุดไม่ได้”

คุณบีทำงานมาครบปี และต้องการขอใช้วันหยุดพักผ่อน 3 วัน แต่หัวหน้าตอบว่า “ช่วงนี้งานยุ่งมาก ขอลาหยุดไม่ได้”

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• นายจ้างสามารถปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนได้ ถ้ามีเหตุผลสมควร เช่น ช่วงที่บริษัทมีงานสำคัญ
• แต่หากนายจ้างไม่ให้หยุดเลยตลอดทั้งปี ถือว่าผิดกฎหมาย และลูกจ้างสามารถร้องเรียนได้

สถานการณ์ B: นายจ้างบังคับให้หยุด โดยไม่ให้เลือกวันเอง

คุณเอกทำงานในบริษัทที่มีนโยบายให้พนักงานหยุดพักผ่อนพร้อมกันทุกคนช่วงปีใหม่ บริษัทแจ้งว่า “พนักงานทุกคนต้องใช้วันหยุดพักผ่อนช่วงปลายปี ไม่มีสิทธิเลือกวันหยุดเอง”

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• นายจ้างมีสิทธิให้พนักงานใช้วันหยุดพักผ่อนพร้อมกันได้ แต่ต้องแจ้งล่วงหน้า และต้องไม่ทำให้ลูกจ้างเสียเปรียบ
• หากลูกจ้างต้องการใช้วันหยุดในช่วงอื่น และยังมีวันหยุดคงเหลือ นายจ้างต้องพิจารณาตามความเหมาะสม

นายจ้างปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนของลูกจ้างโดยไม่มีเหตุผล จะทำอย่างไร?

หากนายจ้างไม่ให้ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนเลย หรือตั้งกฎที่ไม่เป็นธรรม ลูกจ้างสามารถดำเนินการดังนี้

1. แจ้งฝ่ายบุคคลหรือผู้บริหาร
ควรเริ่มจากการพูดคุยกับฝ่ายบุคคล หรือหัวหน้างาน เพื่อขอเหตุผลที่ชัดเจน หากเป็นเรื่องของช่วงเวลาที่ไม่เหมาะสม อาจมีการเจรจาเพื่อหาวันหยุดที่ลงตัวทั้งสองฝ่าย

2. ตรวจสอบนโยบายของบริษัท
หากในสัญญาจ้างระบุสิทธิวันหยุดพักผ่อนไว้ชัดเจน แต่บริษัทไม่ปฏิบัติตาม ลูกจ้างสามารถใช้เอกสารนี้เป็นหลักฐานเพื่อร้องเรียน

3. แจ้งกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
หากนายจ้างปฏิเสธวันหยุดพักผ่อนตลอดทั้งปีโดยไม่มีเหตุผล ลูกจ้างสามารถยื่นเรื่องร้องเรียนกับกรมแรงงานเพื่อให้เข้ามาตรวจสอบ

4. ฟ้องศาลแรงงาน
หากนายจ้างละเมิดสิทธิของลูกจ้าง และไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของกรมแรงงาน ลูกจ้างสามารถดำเนินการฟ้องร้องเพื่อเรียกร้องค่าชดเชยแทนวันหยุดที่ไม่ได้ใช้

หากคุณต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับการใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อน ทนายจาก Legardy พร้อมให้คำปรึกษา

เงินเดือนจะถูกหักไหม ถ้าลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อนประจำปี?

วันหยุดพักผ่อน = ได้เงินครบ! ไม่มีหัก ไม่มีลด!

หนึ่งในคำถามที่พนักงานหลายคนกังวลคือ "ถ้าหยุดพักผ่อน เงินเดือนจะถูกหักไหม?" หรือ "นายจ้างจะคิดเงินวันที่หยุดออกจากเงินเดือนไหม?"

คำตอบชัด ๆ ตรงนี้เลยคือ “ไม่มีการหักเงิน!” เพราะกฎหมายแรงงานกำหนดไว้ว่าวันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็น วันหยุดแบบได้รับค่าจ้าง ลูกจ้างสามารถหยุดได้โดยยังได้รับเงินเดือนเต็มจำนวน

อย่างไรก็ตาม ยังมีบางบริษัทใช้ช่องโหว่ของกฎหมายเพื่อให้ลูกจ้างเสียเปรียบ เช่น แอบลดเงินเดือนโดยไม่แจ้งให้ลูกจ้างรู้ หรือ อ้างว่าเป็นนโยบายบริษัทที่ไม่จ่ายเงินวันหยุดพักผ่อน ถ้าเจอกรณีแบบนี้ ลูกจ้างต้องรู้สิทธิของตัวเองและเรียกร้องให้ถูกต้อง

กฎหมายกำหนดอย่างไร? วันหยุดพักผ่อนต้องได้เงินเต็มจำนวน

ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 62 กำหนดว่า

"นายจ้างต้องจ่ายค่าจ้างให้แก่ลูกจ้างในวันหยุดพักผ่อนประจำปี ไม่น้อยกว่าค่าจ้างที่ลูกจ้างได้รับในวันทำงานปกติ"

แปลเป็นภาษาง่าย ๆ คือ

• ถ้าลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อน เงินเดือนจะยังคงได้รับเต็มจำนวน
• นายจ้างไม่มีสิทธิหักค่าจ้างในวันที่ลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อน
• การใช้วันหยุดพักผ่อน ไม่เกี่ยวข้องกับการคิดค่าล่วงเวลาหรือลดเงินเดือน

นายจ้างใช้ช่องโหว่ในการหักเงินวันหยุดพักผ่อนได้ไหม?

บางบริษัทอาจพยายามหาทางลดต้นทุนโดยใช้ช่องว่างของกฎหมาย เช่น

• อ้างว่าวันหยุดพักผ่อนไม่ได้รวมอยู่ในสัญญาจ้าง
• หักเงินโดยไม่แจ้งให้ลูกจ้างทราบล่วงหน้า
• บังคับให้ลูกจ้างหยุดแบบไม่จ่ายเงินโดยอ้างว่า "เป็นนโยบายบริษัท"

ในทุกกรณีเหล่านี้ ถือว่าผิดกฎหมาย และลูกจ้างสามารถเรียกร้องสิทธิของตนเองได้

สถานการณ์ A: นายจ้างหักเงินเดือนเพราะลูกจ้างใช้วันหยุดพักผ่อน

คุณบีทำงานที่บริษัทแห่งหนึ่ง และใช้วันหยุดพักผ่อน 3 วันในเดือนมกราคม แต่เมื่อได้รับเงินเดือน กลับพบว่าเงินเดือนถูกหักออกไปตามจำนวนวันที่หยุด เมื่อสอบถามฝ่ายบัญชี ได้รับคำตอบว่า "เพราะคุณหยุดงาน จึงต้องหักเงินตามสัดส่วน"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ผิดกฎหมายเต็ม ๆ เพราะวันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นวันหยุดแบบได้รับค่าจ้าง
• ลูกจ้างสามารถร้องเรียนที่กรมแรงงานได้ เพื่อให้บริษัทจ่ายเงินคืน

สถานการณ์ B: นายจ้างอ้างว่า "วันหยุดพักผ่อนต้องใช้ก่อนถึงจะได้รับเงิน"

คุณเอกทำงานครบปีและมีวันหยุดพักผ่อนสะสม 6 วัน เมื่อถึงสิ้นปี นายจ้างแจ้งว่า "ถ้าไม่ใช้วันหยุดพักผ่อน จะไม่ได้รับเงินค่าชดเชย"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ถ้าลูกจ้างไม่ได้ใช้วันหยุดพักผ่อน และลาออก นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยวันหยุดให้
• นายจ้างไม่มีสิทธิตัดวันหยุดพักผ่อนโดยไม่จ่ายเงิน

ถ้านายจ้างหักเงินจากวันหยุดพักผ่อน ต้องทำอย่างไร?

หากนายจ้างหักเงินเดือนจากการใช้วันหยุดพักผ่อน ลูกจ้างสามารถดำเนินการดังนี้

1. ขอเอกสารสลิปเงินเดือนและหลักฐานการหักเงิน
เพื่อเป็นหลักฐานว่าบริษัทได้ทำผิดจริง ลูกจ้างควรเก็บสลิปเงินเดือน หรือขอเอกสารรายละเอียดการหักเงินจากฝ่ายบัญชี

2. แจ้งฝ่ายบุคคลเพื่อขอคำชี้แจง
ควรเริ่มต้นจากการพูดคุยกับฝ่ายบุคคล หรือหัวหน้าฝ่ายที่เกี่ยวข้อง เพื่อขอคำอธิบายและแจ้งว่านายจ้างไม่มีสิทธิหักเงินจากวันหยุดพักผ่อน

3. แจ้งกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
หากบริษัทปฏิเสธที่จะคืนเงิน ลูกจ้างสามารถร้องเรียนที่กรมแรงงานให้เข้ามาตรวจสอบการกระทำของนายจ้าง

4. ฟ้องศาลแรงงานเพื่อเรียกร้องเงินคืน
หากนายจ้างยังไม่คืนเงินแม้จะได้รับคำสั่งจากกรมแรงงาน ลูกจ้างสามารถยื่นฟ้องต่อศาลแรงงานเพื่อเรียกเงินคืน

หากคุณมีปัญหาเรื่องนายจ้างหักเงินวันหยุดพักผ่อน ทนายจาก Legardy สามารถช่วยให้คำปรึกษาได้

ถ้านายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน ลูกจ้างต้องร้องเรียนที่ไหน?

ไม่ได้วันหยุด = นายจ้างผิดกฎหมาย! ลูกจ้างไม่ต้องทน

ถ้าคุณทำงานครบปีแล้วแต่ไม่เคยได้หยุดพักผ่อนเลย หรือขอหยุดไปแล้วนายจ้างปฏิเสธโดยไม่มีเหตุผล นี่คือการละเมิดสิทธิแรงงานเต็ม ๆ เพราะวันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิที่กฎหมายกำหนดไว้ ไม่ใช่สิ่งที่นายจ้างจะให้หรือไม่ให้ตามใจตัวเอง

แม้ว่าบางบริษัทจะใช้สารพัดข้ออ้าง เช่น "งานเยอะ ขอหยุดไม่ได้", "ที่นี่ไม่มีนโยบายวันหยุดพักผ่อน" หรือ "อยากหยุดก็ลาออกไป" แต่ในความเป็นจริง กฎหมายบังคับให้ลูกจ้างต้องได้วันหยุดพักผ่อนประจำปี และหากนายจ้างไม่ให้ ก็สามารถดำเนินการร้องเรียนเพื่อเรียกร้องสิทธิของตนเองได้

กฎหมายกำหนดไว้อย่างไร? นายจ้างต้องให้วันหยุดพักผ่อนจริงหรือ?

ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 30 ระบุว่า
"ลูกจ้างที่ทำงานครบหนึ่งปี มีสิทธิหยุดพักผ่อนประจำปี ไม่น้อยกว่าหกวันทำงานต่อปี หรือตามที่ตกลงกันไว้มากกว่านั้น"

หมายความว่า

• นายจ้างต้องให้วันหยุดพักผ่อนประจำปีอย่างน้อย 6 วันต่อปี
• หากไม่ให้ ถือว่าผิดกฎหมาย ลูกจ้างสามารถเรียกร้องสิทธิได้
• นายจ้างไม่สามารถออกกฎหรือเงื่อนไขใด ๆ เพื่อปฏิเสธการให้วันหยุดพักผ่อนแก่ลูกจ้างได้

นายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน ถือว่าผิดกฎหมายแบบไหน?

หากนายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อนแก่ลูกจ้าง ถือว่าฝ่าฝืนกฎหมายแรงงาน ลูกจ้างสามารถดำเนินการร้องเรียนได้ และนายจ้างอาจถูกลงโทษตามกฎหมาย

บทลงโทษของนายจ้างที่ไม่ให้วันหยุดพักผ่อน:

1. ต้องจ่ายค่าชดเชยแทนวันหยุดที่ไม่ได้ให้
2. อาจถูกปรับหรือมีโทษทางแพ่ง หากละเมิดสิทธิแรงงานอย่างต่อเนื่อง
3. หากลูกจ้างร้องเรียนต่อศาลแรงงาน นายจ้างอาจถูกสั่งให้ปฏิบัติตามกฎหมาย หรือจ่ายค่าชดเชยเพิ่มเติม

ร้องเรียนที่ไหนได้บ้าง?

1. แจ้งกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน

กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เป็นหน่วยงานหลักที่ดูแลสิทธิของลูกจ้างในกรณีที่นายจ้างละเมิดกฎหมายแรงงาน ลูกจ้างสามารถเข้าไปยื่นเรื่องร้องเรียนได้ที่สำนักงานแรงงานจังหวัด หรือสำนักงานแรงงานเขตที่ทำงานอยู่

2. ติดต่อศูนย์ดำรงธรรม

หากต้องการร้องเรียนในกรณีที่เกี่ยวข้องกับสิทธิแรงงาน ศูนย์ดำรงธรรมสามารถเป็นอีกช่องทางหนึ่งที่ช่วยประสานงานและส่งเรื่องต่อไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

3. ฟ้องศาลแรงงานโดยตรง

หากนายจ้างละเมิดสิทธิแรงงานอย่างร้ายแรง เช่น ไม่ให้วันหยุดพักผ่อน และปฏิเสธที่จะจ่ายค่าชดเชย ลูกจ้างสามารถยื่นเรื่องฟ้องต่อศาลแรงงานเพื่อเรียกร้องสิทธิได้

4. ปรึกษาทนายความเพื่อดำเนินการทางกฎหมาย

หากการร้องเรียนผ่านกรมแรงงานหรือศาลใช้เวลานาน หรือหากลูกจ้างต้องการความช่วยเหลือทางกฎหมาย สามารถปรึกษาทนายความที่เชี่ยวชาญด้านแรงงานได้

หากคุณต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับการร้องเรียนเรื่องวันหยุดพักผ่อน ทนายจาก Legardy พร้อมให้คำปรึกษา

สถานการณ์ A: นายจ้างอ้างว่า “บริษัทไม่มีนโยบายวันหยุดพักผ่อน”

คุณบีทำงานที่บริษัทแห่งหนึ่งมา 2 ปี แต่ไม่เคยได้วันหยุดพักผ่อนเลย เมื่อสอบถามหัวหน้า ได้รับคำตอบว่า "ที่นี่ไม่มีวันหยุดพักผ่อน" และ "ถ้าอยากหยุดก็ลาออกไป"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ผิดกฎหมายเต็ม ๆ เพราะวันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของลูกจ้างที่ทำงานครบปี
• นายจ้างไม่มีสิทธิออกนโยบายที่ละเมิดสิทธิแรงงาน
• สามารถแจ้งกรมแรงงานให้เข้ามาตรวจสอบ และนายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยให้ลูกจ้าง

สถานการณ์ B: นายจ้างอ้างว่า "ต้องทำงานให้ครบ 2 ปีก่อนถึงจะได้วันหยุดพักผ่อน"

คุณเอกทำงานครบปีแล้ว และต้องการใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อน แต่ฝ่ายบุคคลแจ้งว่า "ที่บริษัทกำหนดให้วันหยุดพักผ่อนสำหรับพนักงานที่ทำงานครบ 2 ปีขึ้นไปเท่านั้น"

วิเคราะห์ตามกฎหมาย:

• ผิดกฎหมายแรงงานแน่นอน เพราะกฎหมายกำหนดให้วันหยุดพักผ่อนต้องได้รับเมื่อทำงานครบ 1 ปี
• ลูกจ้างสามารถร้องเรียนและนายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยให้

ถ้านายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน ควรดำเนินการอย่างไร?

1. พูดคุยกับฝ่ายบุคคลหรือหัวหน้างาน
เริ่มจากการสอบถามเหตุผลว่าทำไมนายจ้างไม่ให้วันหยุดพักผ่อน หากเป็นเพราะเข้าใจผิดเกี่ยวกับกฎหมาย อาจสามารถแก้ไขได้โดยไม่ต้องร้องเรียน

2. รวบรวมหลักฐาน
หากนายจ้างยังปฏิเสธสิทธิวันหยุดพักผ่อน ควรเก็บหลักฐาน เช่น สัญญาจ้าง การสนทนา หรือข้อความที่แสดงว่านายจ้างปฏิเสธการให้วันหยุด

3. ยื่นเรื่องร้องเรียนต่อกรมแรงงาน
สามารถยื่นคำร้องออนไลน์ หรือเข้าไปที่สำนักงานแรงงานจังหวัดเพื่อให้เจ้าหน้าที่เข้ามาตรวจสอบ

4. ปรึกษาทนายความและฟ้องศาลแรงงาน
หากนายจ้างยังคงปฏิเสธการให้สิทธิวันหยุดพักผ่อน ลูกจ้างสามารถฟ้องร้องเพื่อเรียกร้องค่าชดเชยและให้ศาลแรงงานบังคับให้นายจ้างปฏิบัติตามกฎหมาย

หากคุณต้องการคำแนะนำในการดำเนินการร้องเรียน ทนายจาก Legardy พร้อมให้คำปรึกษา

สรุป: ใช้วันหยุดพักผ่อนยังไงให้คุ้ม?

วันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของคุณ ใช้ให้ถูก อย่าให้เสียเปล่า

วันหยุดพักผ่อนประจำปีเป็นสิทธิที่กฎหมายกำหนดไว้ให้กับลูกจ้าง ไม่ใช่ของขวัญจากนายจ้าง ดังนั้น อย่าปล่อยให้วันหยุดของคุณสูญเปล่าโดยไม่ใช้ เพราะถ้าถึงสิ้นปีแล้วไม่ได้ใช้วันหยุด บางกรณีนายจ้างอาจไม่อนุญาตให้สะสมไปปีหน้า หรืออาจต้องใช้การต่อรองเพื่อขอค่าชดเชยแทน

การใช้วันหยุดพักผ่อนให้คุ้มค่าจึงไม่ใช่แค่การหยุดไปพักร้อน แต่เป็นการ วางแผนให้สอดคล้องกับชีวิตและการทำงาน

อย่าปล่อยให้วันหยุดหายไปฟรี ๆ ถ้าคุณยังมีสิทธิอยู่

ถ้าคุณยังมีวันหยุดเหลือ อย่าปล่อยให้หมดไปโดยไม่ได้ใช้ เพราะในบางบริษัท ถ้าลูกจ้างไม่ใช้วันหยุดพักผ่อนในปีนั้น จะถูกตัดทิ้งโดยอัตโนมัติ หรือถ้านายจ้างอนุญาตให้สะสมได้ ก็มักมีเงื่อนไขว่า สะสมได้เพียงปีเดียว

สิ่งที่ต้องทำคือ ตรวจสอบนโยบายของบริษัทให้แน่ชัด ว่ามีเงื่อนไขอะไรเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อนบ้าง

• สามารถสะสมวันหยุดไปใช้ปีหน้าได้หรือไม่?
• หากใช้ไม่หมด นายจ้างต้องจ่ายค่าชดเชยให้หรือเปล่า?
• สามารถใช้วันหยุดเป็นครึ่งวัน หรือแบ่งใช้เป็นวัน ๆ ได้ไหม?

การรู้เงื่อนไขล่วงหน้าจะช่วยให้คุณวางแผนได้ดีขึ้น และไม่ต้องเสียสิทธิไปโดยเปล่าประโยชน์

วางแผนวันหยุดให้เหมาะกับชีวิตและการทำงาน

การใช้วันหยุดพักผ่อนแบบไม่วางแผนอาจทำให้เกิดปัญหาทั้งกับตัวคุณเองและเพื่อนร่วมงาน สิ่งสำคัญคือ ควรเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสม

• ถ้าบริษัทมีช่วงเวลาที่งานยุ่งมาก เช่น ไตรมาสสุดท้ายของปี การขอหยุดในช่วงนั้นอาจถูกปฏิเสธ
• ถ้าเพื่อนร่วมงานหลายคนขอหยุดพร้อมกัน อาจทำให้หัวหน้ามองว่าคุณไม่ให้ความร่วมมือกับทีม
• ควรแจ้งล่วงหน้าตามที่บริษัทกำหนด เพื่อให้มีเวลาปรับตารางงานและหาคนมาทำแทน

หากคุณมีแผนเดินทางท่องเที่ยว หรือมีกิจกรรมที่ต้องใช้วันหยุด ควร แจ้งล่วงหน้าให้หัวหน้าและทีมรับรู้ เพื่อป้องกันปัญหาความไม่พร้อมในที่ทำงาน

ใช้วันหยุดแบบชาญฉลาด อย่ารอให้ถึงสิ้นปีแล้วค่อยขอหยุดรวดเดียว

บางคนเก็บวันหยุดไว้จนถึงปลายปีแล้วค่อยขอหยุดทีเดียว 5-6 วันติดกัน แม้ว่าจะสามารถทำได้ แต่ในบางบริษัทอาจไม่อนุญาตให้หยุดยาวขนาดนั้น เพราะอาจทำให้งานสะสมหรือส่งผลกระทบต่อทีม

วิธีที่ดีกว่าคือ กระจายวันหยุดพักผ่อนไปตลอดปี เช่น

• ใช้วันหยุดพักผ่อน 1-2 วัน หลังจากโครงการใหญ่เสร็จสิ้น
• วางแผนหยุดช่วงวันหยุดนักขัตฤกษ์เพื่อให้ได้หยุดยาวโดยใช้วันหยุดพักผ่อนน้อยลง
• หยุดในช่วงที่มีโปรโมชันท่องเที่ยว หรือช่วงที่ไม่ใช่ฤดูกาลท่องเที่ยว เพื่อประหยัดค่าใช้จ่าย

การใช้วันหยุดแบบมีแผนจะช่วยให้คุณ พักผ่อนได้เต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลว่างานจะค้าง

ใช้สิทธิวันหยุดอย่างถูกต้อง ลดปัญหาความขัดแย้งกับนายจ้าง

แม้ว่าคุณจะมีสิทธิวันหยุดพักผ่อน แต่ก็ต้องใช้ให้ถูกต้องตามกฎของบริษัท การแจ้งล่วงหน้า การเลือกช่วงเวลาที่เหมาะสม และการพูดคุยกับหัวหน้างานให้ชัดเจน จะช่วยลดปัญหาความขัดแย้ง และทำให้การใช้วันหยุดเป็นไปอย่างราบรื่น

• หากต้องการใช้วันหยุด ควรแจ้งหัวหน้าหรือฝ่ายบุคคลให้ทราบล่วงหน้า
• หลีกเลี่ยงการขอหยุดกระทันหัน เว้นแต่จะเป็นกรณีจำเป็นจริง ๆ
• ถ้าหัวหน้าปฏิเสธวันหยุด ควรถามเหตุผล และพยายามหาทางออกร่วมกัน

การรักษาสมดุลระหว่างสิทธิของลูกจ้างและความต้องการของนายจ้าง จะช่วยให้คุณใช้วันหยุดได้อย่างสบายใจ

หากนายจ้างไม่ให้ใช้วันหยุด หรือละเมิดสิทธิของคุณ ควรทำอย่างไร?

หากนายจ้างไม่อนุญาตให้ใช้วันหยุดพักผ่อนโดยไม่มีเหตุผลสมควร ลูกจ้างสามารถร้องเรียนได้ เพราะถือว่าผิดกฎหมายแรงงาน โดยสามารถดำเนินการดังนี้

• แจ้งฝ่ายบุคคลหรือหัวหน้าผู้บริหารของบริษัทเพื่อขอคำอธิบาย
• หากไม่ได้รับการแก้ไข สามารถยื่นเรื่องร้องเรียนต่อกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
• หากนายจ้างยังไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของกรมแรงงาน สามารถยื่นฟ้องศาลแรงงานเพื่อเรียกร้องค่าชดเชยแทนวันหยุดที่ไม่ได้ใช้

หากคุณต้องการคำแนะนำเกี่ยวกับการใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อน หรือการร้องเรียน ทนายจาก Legardy พร้อมให้คำปรึกษา

บทส่งท้าย: ใช้วันหยุดให้เป็น เพื่อชีวิตที่สมดุล

การทำงานเป็นสิ่งสำคัญ แต่ การพักผ่อนก็สำคัญไม่แพ้กัน การใช้วันหยุดพักผ่อนอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณมีพลังในการทำงานมากขึ้น และลดความเครียดจากงานประจำวัน

สิ่งที่ต้องจำไว้เสมอคือ วันหยุดพักผ่อนเป็นสิทธิของคุณ ไม่ใช่ของขวัญจากนายจ้าง ใช้สิทธินี้ให้เต็มที่ และอย่าปล่อยให้มันสูญเปล่า

📌 ถ้าคุณมีคำถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับวันหยุดพักผ่อน สามารถค้นหาทนายที่ให้คำปรึกษาด้านกฎหมายแรงงานได้ที่ Legardy

🚀 ขอบคุณที่อ่านบทความนี้ หวังว่าคุณจะสามารถใช้สิทธิวันหยุดพักผ่อนได้อย่างเต็มที่ และมี Work-Life Balance ที่ดีขึ้น!