เพื่อน ๆ เคยสงสัยกันไหมครับว่า ถ้าไม่มีคนไปร้องทุกข์ พนักงานสอบสวนจะมีอำนาจดำเนินคดีอาญากับผู้กระทำความผิดหรือไม่

 ต้องมีการร้องทุกข์ในทุกคดีไหม ในบทความนี้ผมจะมาเล่าให้เพื่อน ๆ ที่สงสัยฟังกันครับ

'กำลังมีปัญหาทุกข์ใจอยู่ใช่ไหม? ทนายความที่Legardy พร้อมหาทางออกและช่วยเหลือคุณ ปรึกษาเลย คลิก!'

ถ้าไม่มีคนไปร้องทุกข์ พนักงานสอบสวนจะมีอำนาจดำเนินคดีอาญากับผู้กระทำความผิดหรือไม่

ในเรื่องนี้ผมต้องขอท้าวความไปถึงประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 121 ที่วางหลักไว้ว่า

 "พนักงานสอบสวนมีอำนาจสอบสวนคดีอาญาทั้งปวง แต่ถ้าเป็นคดีความผิดต่อส่วนตัว ห้ามมิให้ทำการสอบสวน เว้นแต่จะมีคำร้องทุกข์ตามระเบียบ"

'รอลงอาญาคืออะไร? ทำไมต้องรอลงอาญา? บทความนี้มีคำตอบ คลิกเลย!'

 จากมาตรานี้เราสามารถแบ่งหลักเกณฑ์ได้ 2 อย่างคือ

1.พนักงานสอบสวนมีอำนาจสอบสวนความผิดอาญา "ทุกคดี" โดยไม่สนใจว่าจะมีการร้องทุกข์จากผู้เสียหายหรือไม่ก็ตาม

2.แต่ในคดีที่เป็นความผิดต่อส่วนตัว พนักงานสอบสวนจะมีอำนาจสอบสวนได้ต่อเมื่อ ผู้เสียหายร้องทุกต่อพนักงานสอบสวนแล้วเท่านั้น

'ไขข้อสงสัย คดีแพ่งกับคดีอาญา แตกต่างกันอย่างไร?'

สรุปคือพนักงานสอบสวนมีอำนาจสอบสวนคดีอาญาที่เป็นอาญาแผ่นดินได้ทุกคดีครับ แต่หากเป็นคดีที่เป็นความผิดต่อสวนตัวผู้เสียหายต้องร้องทุกข์กับพนักงานสอบสวนก่อนพนักงานสอบสวนจึงจะมีอำนาจสอบสวนคดีนั้นได้ 

ในส่วนของปัญหาที่ว่าคดีใดเป็น "อาญาแผ่นดิน" หรือ "คดีความผิดต่อส่วนตัว" ให้สังเกตุง่าย ๆ ว่าคดีที่กฎหมายบอกว่าให้สามารถยอมความกันได้จะเป็นคดีที่เป็นความผิดต่อส่วนตัว นอกเหนือจากนั้นเป็นคดีที่เป็นอาญาแผ่นดินทั้งหมดครับ