อายุความคดีแพ่ง คดีแพ่งมีอายความกี่ปี?

อายุความ (Prescription หรือ Limitation) คือ ระยะเวลาที่กฎหมายกำหนดให้ใช้สิทธิเรียกร้อง สิทธิฟ้อง หรือสิทธิร้องทุกข์ ซึ่งแน่นอนว่าการใช้สิทธิต่าง ๆ ก็ต้องดำเนินการภายในระยะเวลาที่กำหนด หากพ้นระยะเวลาดังกล่าวแล้ว จะไม่สามารถยกสิทธิดังกล่าวขึ้นอ้างอีกไม่ได้ หรือที่เราเรียกว่า "คดีขาดอายุความ" แล้วคดีแพ่งมีอายุความกี่ปี? คดีขาดอายุความสามารถฟ้องได้ไหม? หาคำตอบได้ในบทความนี้

คดีแพ่งมีอายุความกี่ปี?

คำถามที่ว่าคดีแพ่งมีอายุความกี่ปีนั้น ไม่สามารถตอบได้ทันที เพราะคดีแพ่งแต่ละคดีก็มีอายุความที่แตกต่างกัน มีทั้งคดีแพ่งที่มีอายุความสั้น ๆ เช่น อายุความคดีแพ่งผิดสัญญาหมั้น 6 เดือน แต่ไม่เกิน 5 ปี อายุความฟ้องผู้สั่งจ่ายเช็คมีกำหนด 1 ปี เป็นต้น รวมทั้งคดีแพ่งที่มีอายุความ 2 ปี 5 ปี หรือ 10 ปี เป็นต้น

คดีแพ่งอายุความ 2 ปี

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/4 คดีแพ่งที่กำหนดอายุความ 2 ปี เช่น คดีเรียกค่าธรรมเนียมการศึกษา คดีเรียกค่าเช่าอสังหาริมทรัพย์ คดีเรียกค่าการงานที่ทำให้หรือสินจ้าง เช่น ครูหรืออาจารย์เรียกเอาค่าสอน ผู้ประกอบวิชาชีพวิศวกรรมสถาปัตยกรรม ผู้สอบบัญชี หรือผู้ประกอบวิชาชีพอิสระอื่น เรียกเอาค่าการงานที่ทำให้ เป็นต้น

คดีแพ่งอายุความ 5 ปี

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 193/33 คดีแพ่งที่กำหนดอายุความ 5 ปี เช่น คดีเรียกดอกเบี้ยค้างชำระ ค่าเช่าทรัพย์สินค้างชำระ เรียกเงินผ่อนคืนเป็นงวด ๆ เรียกเงินค้างจ่าย เช่น เงินเดือน ค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตร เป็นต้น

คดีแพ่งอายุความ 10 ปี

คดีที่ประมวลกฎหมาย หรือกฎหมายอื่นมิได้บัญญัติไว้โดยเฉพาะ เช่น อายุความคดีแพ่งผิดสัญญาซื้อขาย เป็นต้น

คดีแพ่งหมดอายุความ ฟ้องได้ไหม?

นอกจากข้อสงสัยว่าคดีแพ่งมีอายุความกี่ปี อีกหนึ่งประเด็นที่หลายคนสงสัยก็คือ คดีแพ่งหมดอายุความ ฟ้องได้ไหม?แม้ว่าคดีแพ่งจะหมดหรือขาดอายุความแล้ว เจ้าหนี้ก็อาจฟ้องร้องบังคับคดีได้ และลูกหนี้ที่ถูกฟ้องคดีแพ่งก็มีสิทธิยกเหตุที่หนี้ขาดอายุความขึ้นเป็นข้อต่อสู้เพื่อปฏิเสธการชำระหนี้ตามฟ้อง หากศาลเห็นว่าหนี้ขาดอายุความจริงศาลต้องยกฟ้อง แต่ถ้าลูกหนี้ไม่ยกอายุความขึ้นเป็นข้อต่อสู้ ศาลจะยกฟ้องโดยอ้างว่าหนี้ขาดอายุความไม่ได้

คดีแพ่งอายุความหมด แต่หนี้ไม่หมด

คดีแพ่งขาดอายุความจึงไม่ทำให้หนี้ระงับ กล่าวคือ แม้หนี้จะขาดอายุความแล้ว แต่ถ้ายังไม่ได้ชำระหนี้ ไม่ว่าจะผ่านไปนานเท่าใด ก็ยังคงเป็นหนี้อยู่ตลอด ดังนั้น หากลูกหนี้มาชำระนี้หลังจากหนี้ขาดอายุความฟ้องร้องแล้ว และจะเรียกเงินคืนภายหลัง โดยอ้างว่าหนี้ขาดอายุความไม่ได้ ตาม ป.พ.พ.มาตรา 193/28 “การชำระหนี้ตามสิทธิเรียกร้องซึ่งขาดอายุความแล้วนั้น ไม่ว่ามากน้อยเพียงใดจะเรียกคืนไม่ได้ แม้ว่าผู้ชำระหนี้จะไม่รู้ว่าสิทธิเรียกร้องขาดอายุความแล้วก็ตาม”

ต้องการค้นหาด้านกฎหมายใช่ไหม ? สามารถค้นหาบทความ, คำปรึกษาจริง, มาตราที่เกี่ยวข้อง คลิกที่นี่ !

ทำไมต้องมีอายุความคดีแพ่ง?

ทำไมต้องมีอายุความ? ถ้าเป็นแบบนี้ใครทำผิดก็ได้เปรียบเพราะถ้าคดีหมดอายุความ คนทำผิดก็สบายไม่ต้องรับโทษ แต่จริง ๆ แล้วการที่กฎหมายกำหนดให้คดีแพ่งมีอายุกี่ปีนั้น มีเหตุผล 3 ประการ ดังต่อไปนี้

1. เป็นนิตินโยบายของรัฐเพื่อดำรงความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงในการอ้างสิทธิของบุคคล อันเป็นการห้ามปรามมิให้มีการนำเรื่องราวที่เกิดขึ้นมาเนิ่นนานแล้วมาเรียกร้องต่อกัน เพราะเรื่องราวที่เกิดขึ้นมาเนิ่นนานแล้วนั้นย่อมยุ่งยากสำหรับผู้เกี่ยวข้องในการหาพยานหลักฐานมาพิสูจน์แก่กัน พยานหลักฐานอาจสูญหาย เสื่อมสภาพ บกพร่อง หรือคลาดเคลื่อนไปตามกาลเวลาได้ ซึ่งจะส่งผลให้การวินิจฉัยข้อพิพาทนั้นไม่อาจเป็นธรรมได้อย่างแท้จริง

2. เป็นโทษสำหรับเจ้าหนี้ที่ปล่อยปละละเลยไม่ใช้สิทธิเรียกร้องของตนเสียที จนกระทั่งล่วงเลยอายุความที่กำหนดไว้ ซึ่งส่งผลให้ลูกหนี้เกิดมี “สิทธิปฏิเสธ” ขึ้นสามารถปฏิเสธการเรียกร้องของเจ้าหนี้ที่เพิ่งมากระทำเมื่อล่วงเลยอายุความไปแล้วได้ ดังนั้น อายุความจึงเป็นเครื่องกระตุ้นให้เจ้าหนี้ระแวดระวังในการใช้สิทธิของตนมากขึ้น

3. เป็นการช่วยปลดเปลื้องภาระของลูกหนี้ในอันที่จะต้องเก็บรักษาหลักฐานในการชำระหนี้ไว้ ไม่ต้องคอยพะวงรักษาสิ่งเหล่านั้นไว้จนชั่วชีวิต เพราะเมื่อล่วงอายุความไปแล้ว ลูกหนี้ก็สามารถปฏิเสธการชำระหนี้ต่อเจ้าหนี้ได้โดยเพียงต่อสู้ว่าหนี้ขาดอายุความแล้วเท่านั้น

อธิบายให้เข้าใจง่าย ๆ คือ การกำหนดให้คดีแพ่งมีอายุกี่ปีนั้น เปรียบเสมือนเป็นการเร่งรัดให้เจ้าหน้าที่ของรัฐดำเนินการสืบสวนสอบสวนและตัดสินคดีโดยเร็ว รวมทั้งกระตุ้นให้โจทก์ใช้สิทธิของตนเอง เพราะถ้าดำเนินการในขณะที่พยานหลักฐานยังสดใหม่ ย่อมได้เปรียบกว่าการปล่อยเวลาไว้เนิ่นนาน เนื่องจากพยานหลักฐานอาจสูญหายไปตามกาลเวลา โอกาสที่ศาลจะตัดสินคลาดเคลื่อนก็มีสูงรวมทั้งเสี่ยงต่อคดีหมดอายุความนั่นเอง

อ่านมาถึงตรงนี้คงได้ทราบกันแล้วว่าคดีแพ่งมีอายุความกี่ปี? โดยคำตอบก็อยู่ที่ว่าคดีดังกล่าวเป็นคดีเกี่ยวกับอะไร ซึ่งจากข้อมูลข้างต้นที่เรานำมาฝาก จะเห็นว่าแต่ละคดีก็มีอายุความที่แตกต่างกัน สำหรับใครข้อสงสัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับคดีแพ่ง ไม่แน่ใจว่ามีอายุความกี่ปี หรือกังวลเกี่ยวกับการขาดอายุความ สามารถปรึกษาทนายความมืออาชีพได้ที่ Legardy ให้คุณมีทนายส่วนตัวคอยให้คำปรึกษาในเวลาไม่กี่นาที และที่สำคัญ สามารถปรึกษาได้ตลอด 24 ชั่วโมง เพราะเราเข้าใจว่าทุกปัญหา รอไม่ได้ เริ่มใช้บริการได้แล้ววันนี้

คำถามที่พบบ่อย 

1. คดีแพ่งมีอายุความกี่ปี ติดคุกไหม?

คดีแพ่งไม่มีโทษจำคุก แต่ถ้าถามว่าคดีแพ่งมีอายุความกี่ปีนั้น อย่างที่เรากล่าวไปข้างต้นว่าไม่สามารถตอบได้ทันที เพราะคดีแพ่งแต่ละคดีก็มีอายุความที่แตกต่างกัน โดยมีตั้งแต่ 6 เดือน ไปจนถึง 10 ปี 

2. คดีรถมอไซค์มีอายุความกี่ปี?

มีอายุความ 10 ปี เพราะเป็นอายุความสัญญาเช่าซื้อ

3.  คดีแพ่งมีอายุความกี่ปี นับจากวันไหน?

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 193 / 3 วรรคสอง ให้เริ่มนับอายุความในวันรุ่งขึ้น เช่น คดีเช็คเด้ง ธนาคารปฏิเสธการจ่ายเงินเมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2565 การนับอายุความต้องเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 15 ธันวาคม 2565

4. คดีความอาญามีอายุความกี่ปี?

มีอายุความตั้งแต่ 1 ปี - 20 ปี ขึ้นอยู่กับการระวางโทษ เช่น อายุคดีความอาญา 20 ปี สำหรับความผิดต้องระวางโทษประหารชีวิต จำคุก ตลอดชีวิต หรือจำคุก 20 ปี เป็นต้น

หากมีข้อสงสัยต้องการปรึกษาทนายความเพื่อหาทางออกกฎหมาย สามารถติดต่อผ่าน Legardy ได้ตลอด 24ชั่วโมงครับหรือคลิกที่ลิงค์นี้ได้เลย !