Q: สอบถามเรื่องการ cover เพลงหรือนำทำนองเพลงไปใช้ทำเพลงใหม่ครับ

A: สวัสดีครับ ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า ลิขสิทธิ์ในงานสร้างสรรค์นั้น ย่อมได้มานับแต่มีการเผยแพร่ผลงานออกสู่สาธารณะ ไม่จำเป็นต้องจดทะเบียน แต่การจดแจ้งลิขสิทธิ์กับกรมทรัพย์สินทางปัญญาเป็นเพียงวิธีการที่ช่วยให้สามารถพิสูจน์ได้ง่ายขึ้นว่า ผลงานที่สร้างสรรค์นั้น เราเป็นผู้สร้างสรรค์และออกเผยแพร่เป็นคนแรก สำหรับคำถามนี้ผมขอแยกเป็น 2 ประเด็นนะครับ ประเด็นที่ 1 การ cover เพลงของคนอื่น ผิดกฎหมายหรือไม่ คำตอบคือ ผิดกกฎหมายตาม พรบ.ลิขสิทธิ์ เพราะเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ตาม ม. 27 นะครับ เนื่องจากการ cover เพลง ถือว่าเป็นการทำซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์ ซึ่งกฎหมายให้อำนาจแค่ตัวเจ้าของสิทธิ์กระทำการแต่เพียงผู้เดียวในการทำซ้ำหรือดัดแปลง เผยแพร่ต่อสาธารณชน (ม.15) ประเด็นที่ 2 การนำทำนองเพลงของผู้อื่นไปใช้ทำเพลงใหม่ โดยที่ไม่ได้รับอนุญาต ผิดกฏหมายหรือไม่ คำตอบคือ ผิดกฎหมายลิขสิทธิ์ครับ ดังที่เรียนไปแล้วว่า กฎหมายลิขสิทธิ์ให้อำนาจแค่เจ้าของผลงานหรือเจ้าของสิทธิ์เท่านั้นในการกระทำการดังกล่าว ดังนั้นกรณีที่เอาไปแค่ทำนอง แต่แต่งเนื้อร้องเอง จึงถือว่าเป็นการดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์ครับ ส่วนเสริมที่ 1 ถ้าเป็นกรณีที่นำไป cover ทำซ้ำ หรือดัดแปลงเนื้อร้องใหม่ หากไม่ใช่ในทางที่แสวงหาผลกำไร หรือผลประโยชน์ของเจ้าของลิขสิทธิ์ พอสมควร เช่นนี้ก็ไม่ถือว่าเป็นการละเมิดสิทธิ์ตามหลัก fair use ครับ กล่าวคือ หากแปลงเพลงแล้วเก็บไว้ใช้ฟังเอง แบบนี้ก็ไม่ถือว่าเป็นการละเมิดครับ ส่วนเสริมที่ 2 อาจเกิดคำถามว่า ทำไมคนที่ลงคลิป cover เพลง ถึงลงได้ ไม่ผิดหรอ? คำตอบ ผิดกฎหมายครับ แต่อยู่ที่ว่าเจ้าของผลงานจะฟ้องหรือไม่ ถ้าในมุมมองของผมแล้ว การ Cover อาจจะเป็นผลดีต่อเจ้าของลิขสิทธิ์ เนื่องจากเจ้าของลิขสิทธิ์อาจจะมองว่า การ Cover เพลงของเขา เป็นการประชาสัมพันธ์เพลงนั้นๆ ให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างครับ