คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 482/2518
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ม. 47 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 1033, 1034, 1036
การที่ผู้เป็นหุ้นส่วน 5 คนรวมทั้ง อ. ได้ร่วมกันลงชื่อในใบมอบอำนาจให้ พ. ผู้เป็นหุ้นส่วนอีกคนหนึ่งเป็นโจทก์ฟ้องคดีเกี่ยวกับกิจการของหุ้นส่วนตามสัญญาเข้าหุ้นส่วนซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนมีผลประโยชน์ร่วมกันนั้น ย่อมถือว่า พ. ฟ้องคดีในนามของห้างหุ้นส่วนสามัญเพื่อประโยชน์ของผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนหาใช่ฟ้องคดีแทนผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งคนใดโดยเฉพาะไม่ฉะนั้น หากจะมีการถอนการมอบอำนาจให้ พ. เป็นโจทก์ฟ้องคดี ก็ชอบที่จะกระทำโดยผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนร่วมกันขอถอนหรือกระทำโดยเสียงข้างมาก ผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งคนใดซึ่งเป็นเสียงข้างน้อยจะขอถอนใบมอบอำนาจให้ฟ้องคดีโดยผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นซึ่งเป็นเสียงข้างมากมิได้ยินยอมด้วยหาได้ไม่ฉะนั้น การที่ อ. ผู้เป็นหุ้นส่วนแต่เพียงคนเดียวยื่นคำร้องขอถอนการมอบอำนาจโดยผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นๆ มิได้ยินยอมด้วย จึงหาทำให้การมอบอำนาจให้ พ. ฟ้องคดีตามใบมอบอำนาจ เสียไปไม่และหามีผลทำให้ อ. กลับเข้ามาเป็นโจทก์ด้วยตนเองไม่เมื่อศาลชั้นต้นสั่งจำหน่ายคดีเพราะพ.ขอถอนฟ้องแม้ อ. จะได้ยื่นคำร้องขอถอนการมอบอำนาจไว้ก่อนศาลชั้นต้นสั่งจำหน่ายคดีก็ตามอ. ก็ไม่มีสิทธิขอเป็นโจทก์ดำเนินคดีต่อไปได้
คดีนี้นายพยอม พุทธลีลาศ เป็นโจทก์ฟ้องจำเลยทั้งสอง ในฐานะส่วนตัวโจทก์ที่ 1 และฐานะหุ้นส่วนผู้รับมอบอำนาจจากบรรดาหุ้นส่วนโจทก์ที่ 2 บังคับให้จำเลยโอนที่ดินให้ตามสัญญา
จำเลยทั้งสองให้การสู้คดี
ระหว่างการพิจารณาของศาลชั้นต้น นายอุดร วัฒยานนท์หุ้นส่วนคนหนึ่งที่มอบอำนาจให้นายพยอมเป็นโจทก์ฟ้องคดียื่นคำร้องขอถอนการมอบอำนาจที่ได้มอบให้นายพยอมเป็นตัวแทนฟ้องคดีและขอให้เป็นโจทก์ดำเนินคดีเองยังไม่ทันที่ศาลชั้นต้นจะสั่งคำร้องของนายอุดรนายพยอมโจทก์ก็มาถอนฟ้องโดยอ้างว่าตกลงกับจำเลยระงับข้อพิพาทกันแล้ว จำเลยไม่คัดค้าน ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาตให้โจทก์ถอนฟ้องและจำหน่ายคดีของโจทก์
นายอุดรยื่นอุทธรณ์คำสั่งศาลชั้นต้นที่อนุญาตให้ถอนฟ้องไปทั้งหมดโดยนายอุดรขอเป็นโจทก์ดำเนินคดีต่อไป ศาลชั้นต้นสั่งไม่รับอุทธรณ์ นายอุดรอุทธรณ์คำสั่งศาลที่ไม่รับอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์มีคำสั่งให้รับอุทธรณ์ของนายอุดรไว้พิจารณา
ศาลอุทธรณ์พิจารณาแล้วเห็นว่า เมื่อนายอุดรถอนการมอบอำนาจจากการเป็นตัวแทนฟ้องคดีแล้ว นายพยอมจึงไม่มีอำนาจมาถอนฟ้องที่อ้างว่าได้ตกลงประนีประนอมกับจำเลยเกี่ยวกับนายอุดร ฟ้องของนายอุดรจึงยังมีอยู่ พิพากษาแก้ให้ศาลชั้นต้นดำเนินคดีระหว่างนายอุดร วัฒยานนท์ ในฐานะเป็นโจทก์กับจำเลยทั้งสองต่อไป นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
จำเลยที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่า คดีนี้ปรากฏว่าผู้เป็นหุ้นส่วนทั้งหมดมี 5 คน รวมทั้งผู้ร้องผู้เป็นหุ้นส่วนทั้งหมดได้ร่วมกันลงชื่อมอบอำนาจให้นายพยอม พุทธลีลาศซึ่งเป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งเป็นผู้ฟ้องคดีนี้ในฐานะเป็นโจทก์ที่ 2 เกี่ยวกับกิจการของหุ้นส่วนตามสัญญาเข้าหุ้นส่วนซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนมีผลประโยชน์ร่วมกันการที่หุ้นส่วนทุกคนตกลงพร้อมใจกันมอบอำนาจให้นายพยอมฟ้องคดีเกี่ยวกับกิจการของหุ้นส่วนร่วมกันเช่นนี้ ย่อมถือว่านายพยอมในฐานะโจทก์ที่ 2 ฟ้องคดีในนามของห้างหุ้นส่วนสามัญ เพื่อประโยชน์ของผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนหาใช่ฟ้องคดีแทนผู้เป็นหุ้นส่วนหนึ่งคนใดโดยเฉพาะไม่ ฉะนั้น หากจะมีการถอนการมอบอำนาจให้นายพยอมเป็นโจทก์ฟ้องคดีนี้ ก็ชอบที่จะกระทำโดยผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนร่วมกันขอถอนใบมอบอำนาจนั้นเสีย หรือกระทำโดยเสียงข้างมากผู้เป็นหุ้นส่วนคนหนึ่งคนใดซึ่งเป็นเสียงข้างน้อยจะขอถอนใบมอบอำนาจให้ฟ้องคดีนี้โดยผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่นซึ่งเป็นเสียงข้างมากมิได้ยินยอมด้วยหาได้ไม่ฉะนั้น การที่นายอุดรผู้เป็นหุ้นส่วนแต่เพียงคนเดียวยื่นคำร้องขอถอนการมอบอำนาจโดยผู้เป็นหุ้นส่วนคนอื่น ๆ มิได้ยินยอมด้วย จึงหาทำให้การมอบอำนาจให้ฟ้องคดีตามใบมอบอำนาจในคดีนี้เสียไปไม่และหามีผลทำให้นายอุดรกลับเข้ามาเป็นโจทก์ด้วยตนเองไม่ นายอุดรซึ่งไม่มีฐานะเป็นคู่ความในคดี จึงไม่มีสิทธิที่จะขอเข้ามาดำเนินคดีหลังจากศาลชั้นต้นสั่งจำหน่ายคดีแล้ว
พิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ให้บังคับคดีตามคำสั่งของศาลชั้นต้น
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ชื่อคู่ความ โจทก์ - นายพยอม พุทธลีลาศ ในฐานะส่วนตัว ที่ 1 และ โจทก์ - ในฐานะหุ้นส่วนผู้รับมอบอำนาจจากบรรดาหุ้นส่วน ที่ 2 จำเลย - นายเผื่อน แก้วน้อย ที่ 1 กับพวกรวม 2 คน ผู้ร้อง - นายอุดร วัฒยานนท์ โดยนายสมัคร วัฒยานนท์ ผู้ร้อง - ผู้รับมรดกความ
ชื่อองค์คณะ สมคิด มงคลชาติ ประพจน์ ถิระวัฒน์ ไพโรจน์ ไวกาสี
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
