คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2025/2518
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 491, 5 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง ม. 55
ภรรยาโจทก์เอาบ้านซึ่งปลูกอยู่ในที่ดินที่โจทก์เช่ามาไปขายฝากไว้กับจำเลยมีกำหนด 2 ปี โดยโจทก์กับภรรยาโจทก์บอกจำเลยว่า ถ้าภรรยาโจทก์ไม่ซื้อบ้านคืนภายในกำหนดให้สิทธิการเช่าที่ดินตกเป็นของจำเลย อันเป็นการแสดงเจตนาว่าจำเลยไม่ต้องรื้อถอนบ้านออกไป ดังนี้ เมื่อภรรยาโจทก์ไม่ซื้อบ้านคืนภายในกำหนด โจทก์ก็จะฟ้องให้จำเลยรื้อถอนบ้านออกไปจากที่ดินที่โจทก์เช่าไม่ได้ เป็นการใช้สิทธิโดยไม่สุจริต
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เช่าที่ดินโฉนดเลขที่ 5168 ของวัดปากลัดมิซซังคาทอลิค พระประแดง โจทก์ปลูกบ้านเลขที่ 378/3 เพื่ออยู่อาศัย เมื่อ พ.ศ. 2513 นางอัมพร ยินดีคุณ ภรรยาโจทก์ได้ขายฝากบ้านดังกล่าวไว้กับจำเลยเป็นเงิน 25,000 บาทโดยระหว่างอายุขายฝากโจทก์ครอบครองบ้านและที่ดินที่เช่า ต่อมาศาลพิพากษาให้ภรรยาโจทก์และบริวารออกไปจากบ้านหลังนี้ โจทก์และบริวารจึงย้ายออกไปเช่าบ้านผู้มีชื่ออยู่เดือนละ 400 บาท เพราะโจทก์ไม่สามารถจะปลูกบ้านอยู่อาศัยในที่ดินนั้นได้ ได้บอกกล่าวให้จำเลยรื้อถอนออกไปแล้วคงเพิกเฉย จึงขอบังคับให้จำเลยรื้อถอนบ้านพิพาท ห้ามเข้าเกี่ยวข้อง และให้ใช้ค่าเสียหาย
จำเลยให้การว่า ภรรยาโจทก์เป็นผู้เช่าที่ดินและครอบครองปลูกบ้านเลขที่ 378/3 อยู่อาศัย โจทก์อยู่ในฐานะบริวาร ภรรยาโจทก์ขายฝากบ้านดังกล่าวโดยสละการครอบครองที่ดินที่เช่าให้จำเลยโดยโจทก์และวัดผู้ให้เช่ายินยอม จำเลยไม่เคยได้รับคำบอกกล่าว โจทก์ไปอาศัยบ้านผู้อื่นโดยไม่ต้องเสียค่าตอบแทน ถึงหากจะเสียก็ไม่เกินเดือนละ 50 บาท
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยรื้อถอนบ้านพิพาทออกไปจากที่ดินที่โจทก์เช่า ห้ามเข้าเกี่ยวข้อง กับให้ใช้ค่าเสียหายเดือนละ 40 บาทตั้งแต่วันฟ้องจนกว่าจะออกไป
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า โจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องให้จำเลยรื้อถอนบ้านออกไป พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ข้อเท็จจริงได้ความว่า บ้านพิพาท นางอัมพร ยินดีคุณ ภรรยาชอบด้วยกฎหมายของโจทก์ผู้เป็นผู้ขออนุญาตปลูกสร้างต่อเทศบาล และเป็นผู้ขออนุญาตต่อน้ำต่อไฟฟ้าเข้ามาในบ้าน เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2513 นางอัมพรได้ขายฝากบ้านหลังนั้นไว้กับจำเลยเป็นเงิน 25,000 บาท กำหนดไถ่คืนภายใน 2 ปี โดยโจทก์กับบาทหลวงเจ้าอาวาสวัดปากลัดมิซซังคาทอลิค พระประแดงเจ้าของที่ดินที่บ้านหลังนั้นปลูกอยู่ได้ทำหนังสือยินยอมอนุญาต ในระหว่างขายฝากโจทก์และนางอัมพรอยู่ในบ้านหลังนั้น ครบกำหนดนางอัมพรไม่ไถ่คืน บ้านพิพาทจึงเป็นกรรมสิทธิ์ของจำเลยโดยเด็ดขาด เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2516 จำเลยฟ้องขับไล่นางอัมพรและบริวาร ต่อมาศาลพิพากษาให้ขับไล่ นางอัมพรและโจทก์จึงออกไปเช่าบ้านคนอื่นอยู่ โจทก์จึงมาฟ้องจำเลยให้รื้อถอนบ้านหลังพิพาท
ในปัญหาว่าโจทก์มีสิทธิฟ้องให้จำเลยรื้อถอนบ้านหลังพิพาทนี้หรือไม่ ศาลฎีกาวินิจฉัยเชื่อตามที่จำเลยนำสืบว่า โจทก์กับนางอัมพรบอกจำเลยว่านางอัมพรเป็นผู้เช่าที่ดิน ถ้าหากนางอัมพรไม่ซื้อบ้านคืนภายในกำหนด ให้สิทธิการเช่าที่ดินตกเป็นของจำเลย ข้อที่โจทก์นำสืบว่าโจทก์เป็นผู้เช่าที่ดินโดยมีเอกสารสัญญาเช่าเป็นพยานนั้นศาลฎีกาเห็นว่า แม้โจทก์จะเป็นเช่าที่ดิน แต่การที่โจทก์กับนางอัมพรเป็นเจ้าของบ้านร่วมกันเช่นนี้ แสดงว่าโจทก์เช่าที่ดินนั้นเพื่อตนเองและเพื่อนางอัมพรด้วย เมื่อโจทก์กับนางอัมพรตกลงกับจำเลยว่าถ้านางอัมพรไม่ซื้อบ้านคืนภายในกำหนด ให้สิทธิการเช่าตกเป็นของจำเลยอันเป็นการแสดงเจตนาว่าจำเลยไม่ต้องรื้อถอนบ้านออกไป โจทก์จึงฟ้องให้จำเลยรื้อถอนบ้านไม่ได้ เป็นการใช้สิทธิไม่โดยสุจริต ส่วนที่โจทก์อ้างในฎีกาว่า การเช่าเป็นการเฉพาะตัว ไม่อาจโอนแก่กันได้ศาลฎีกาเห็นว่าการโอนสิทธิการเช่าให้จำเลยได้หรือไม่เป็นอีกเรื่องหนึ่ง เมื่อโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องให้จำเลยรื้อถอนบ้านออกไปแล้ว ศาลก็ต้องยกฟ้องโจทก์
พิพากษายืน
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ชื่อคู่ความ โจทก์ - นายวารี ยินดีคุณ จำเลย - นางบุญชู สิงห์ชัย
ชื่อองค์คณะ ล้วน นิลกำแหง วิทูร เทพพิทักษ์ มงคล วัลยะเพ็ชร์
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
