คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1287/2518
ประมวลกฎหมายอาญา ม. 341 ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ม. 185, 192
การที่จำเลยมอบอำนาจให้โจทก์เจรจาซื้อข้าวสารจากรัฐบาลไทยให้รัฐบาลคูเวทโดยตกลงจะให้สินจ้างแก่โจทก์ แล้วไม่ให้ เป็นเพียงจำเลยรับว่าจะทำการอย่างใดอย่างหนึ่งให้โจทก์แล้วไม่ทำตามที่ตกลงไว้ ไม่ใช่เพื่อให้ได้ไปซึ่งทรัพย์สินของโจทก์หรือบุคคลที่สาม หรือ เป็นเหตุให้ได้ไปซึ่งสัญญาขายข้าวอันเป็นเอกสารสิทธิตามฟ้อง การกระทำของจำเลยเป็นเพียงผิดสัญญาทางแพ่ง ไม่มีมูลเป็นความผิดทางอาญา
ศาลชั้นต้นสั่งรับอุทธรณ์ฎีกาของโจทก์ในปัญหาที่ว่าการยื่นและการรับฟังพยานเอกสารของจำเลยในชั้นไต่สวนมูลฟ้องนั้นเป็นการชอบหรือไม่ เมื่อศาลอุทธรณ์ศาลฎีกาเห็นว่าการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิดทางอาญา ก็พิพากษายืนโดยให้ยกฟ้องเพราะเหตุนี้ได้ไม่จำต้องวินิจฉัยปัญหาที่โจทก์อุทธรณ์ฎีกา
โจทก์ฟ้องและแก้ฟ้องว่า จำเลยได้หลอกลวงให้โจทก์เป็นผู้รับมอบอำนาจเจรจาซื้อข้าวสารจากรัฐบาลไทยให้รัฐบาลคูเวทในนามของจำเลย โดยจะให้สินจ้างแก่โจทก์ตามจำนวนที่ซื้อขาย อันเป็นความเท็จความจริงหาได้มีเจตนาจะให้สินจ้างไม่ โจทก์หลงเชื่อรับเป็นผู้รับมอบอำนาจและเข้าติดต่อกับรัฐบาลไทย จนได้มีการอนุมัติให้มีการขายข้าว จำเลยกลับใช้อุบายบอกเลิกการมอบอำนาจให้โจทก์ โดยลงวันที่ย้อนหลัง เพื่อเป็นข้ออ้างที่จะไม่ชำระสินจ้างให้โจทก์ แล้วจำเลยเข้าทำสัญญากับกระทรวงพาณิชย์ด้วยตนเอง ขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 341
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วเห็นว่า การกระทำของจำเลยตามที่ได้ความในชั้นไต่สวนยังไม่เป็นความผิดตามฟ้อง พิพากษายกฟ้องโจทก์
จำเลยอุทธรณ์ ศาลชั้นต้นให้รับอุทธรณ์เฉพาะในปัญหาข้อกฎหมายว่า การยื่นและการรับฟังพยานเอกสารของจำเลยในชั้นไต่สวนเป็นการไม่ชอบ
ศาลอุทธรณ์พิจารณาแล้ววินิจฉัยว่า ตามข้อเท็จจริงเป็นเรื่องจำเลยกระทำในฐานะตัวแทนของบริษัทอับดุลฯ โจทก์จึงไม่มีนิติสัมพันธ์กับจำเลยเป็นส่วนตัว และกรณีเป็นเรื่องผิดสัญญาทางแพ่ง ไม่มีมูลความผิดทางอาญา พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา ศาลชั้นต้นสั่งรับฎีกาในปัญหาข้อกฎหมายเช่นเดียวกับในชั้นอุทธรณ์
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามคำบรรยายฟ้องของโจทก์แม้จะฟังว่าสัญญาขายข้าวเป็นเอกสารสิทธิ การที่กระทรวงพาณิชย์ทำสัญญาขายข้าวให้กับจำเลยก็หาใช่เนื่องมาจากจำเลยหลอกลวงโจทก์ว่าจะให้เงินสินจ้างแต่อย่างใดไม่ แต่เป็นเรื่องที่จำเลยประสงค์จะทำสัญญาซื้อข้าวกับรัฐบาลไทยจริง ๆ กระทรวงพาณิชย์จึงพิจารณาทำสัญญาขายข้าวให้อันเป็นเหตุให้จำเลยได้ไปซึ่งสัญญาขายข้าวซึ่งโจทก์ถือว่าเป็นเอกสารสิทธินั้น การที่จำเลยตกลงจะให้สินจ้างแก่โจทก์แล้วไม่ให้ เป็นเพียงจำเลยรับว่าจะทำการอย่างใดอย่างหนึ่งให้โจทก์แล้วไม่ทำตามที่ตกลงไว้ ไม่ใช่เพื่อให้ได้ไปซึ่งทรัพย์สินของโจทก์หรือบุคคลที่สามหรือเป็นเหตุให้ได้ไปซึ่งเอกสารสิทธิตามฟ้อง การกระทำของจำเลยดังที่โจทก์กล่าวในฟ้องเป็นเพียงผิดสัญญาทางแพ่ง ไม่มีมูลเป็นความผิดทางอาญา ตามบทกฎหมายที่โจทก์ขอให้ลงโทษจำเลยคดีไม่จำต้องวินิจฉัยปัญหากฎหมายตามฎีกาของโจทก์
พิพากษายืน
หมายเลขคดีดำศาลฎีกา nan
แหล่งที่มา กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ชื่อคู่ความ โจทก์ - ห้างหุ้นส่วนจำกัด เวลอินเตอร์ เนชั่นแนลเทรดดิ้ง โจทก์ - โดยนางสาวมัทนา พาณิชวิทย์ หุ้นส่วนผู้จัดการ จำเลย - นายอับดุล การีน สามาลี
ชื่อองค์คณะ สงวน สิทธิไชย อุดม จาละ ปรีชา สุมาวงศ์
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ที่ตัดสิน nan
